Кумитаи ҳолатҳои фавқулоддаи Тоҷикистон мегӯяд, ду кӯдаки сокини ноҳияи Ёвон дар вақти оббозӣ дар канал ғарқ шуда, ҷон бохтанд. Ориф Нозимов, сухангӯи Кумитаи ҳолатҳои изтирории Тоҷикистон рӯзи 5 май ба Радиои Озодӣ гуфт, шоми рӯзи якшанбе ду хурдсол -- Алимардон Акрамови 8-сола ва Саидмуҳриддин Тоҳирови 5-сола ҳангоми оббозӣ дар канали ҷамоати Гулистони ноҳия ғарқ шуда, ҷон додаанд. Вай гуфт, наҷотбахшони шӯъбаи ҳолатҳои фавқулодда баъди огоҳ шудан аз ҳодисаи ғарқи кӯдакон ба ҷои ҳодиса омада, якҷо бо мардум ҷасади Алимардонро пайдо карданд ва дар соати 22:00 ҷасади дуввумиро пайдо намуданд.

Кумитаи ҳолатҳои фавқулодда мегӯяд, дар канали ҷамоати Гулистон об набуд, вале бо оғози мавсими кишт, ба заминҳо об дода мешавад ва кӯдакону хурдсолони деҳоти атрофи канал, барои оббозӣ меоянд. Кумитаи ҳолатҳои изтирории Тоҷикистон бо истифода аз расонаҳои хабарӣ ба аҳолии кишвар ҳушдор дод, ки бо фарорасии фасли гармо оббозӣ дар каналу дарёҳо шурӯъ мешавад ва хонаводаҳо бояд мувозиби фарзандони хурдсоли худ бошанд.

Бино ба иттилои Кумитаи ҳолатҳои фавқулода ҳодиса дар шоҳроҳи Душанбе – Хуҷанд рух додааст. Ронанда Амирбек Муродови 45 сола бо зану се фарзандаш, ки хурдтарини онҳо 5 сола будааст, ба Душанбе сафар мекард ва дар Шаҳристон ба садамаи мудҳиш дучор шудааст.

Кумита дар баёнияе гуфтааст, дар пайи бархурди мошинҳо таркиш сурат гирифта, ҳама дар ҷойи ҳодиса ба ҳалокат расидаанд. “Ронандаи 24-солаи мошини “Дулан” сокини шаҳри Истаравшан бо ҷароҳатҳои ҷисмонӣ ба беморхони марказии ноҳияи Шаҳристон интиқол дода шудаст.” - омадааст, дар хабарномаи Кумитаи ҳолатҳои фавқулода.

Ба гуфтаи мақомот, эҳтимол суръати баланди ҳаракати мошинҳо ва мушкил шудани идораи он ба ин фоҷеа сабаб шудааст.

Марги як хонавода дар садамаи рӯзи 20-уми сентябр дар ҳолест, ки субҳи ҳамон рӯз дар садамаи дигаре дар роҳи Мастчоҳи Кӯҳӣ, як зани 40 сола ҷон бохтааст. Дар ин ҳодиса 4 мусофири дигар ҷароҳат бардошта, ба беморхона интиқол ёфтаанд.

Солона дар садамаҳои нақлиётӣ дар Тоҷикистон садҳо кас кушта ва маъюби якумрӣ мешаванд. Мошинҳои куҳнаву роҳҳои ноҳамвор, ҳаракат бо суръати баланд ва риоя накардани қоидаҳои ҳаракат аз сабабҳои маргумири зиёд дар роҳҳо номбар мегардад.

Аммо ба фарқ аз кишварҳои ҳамсоя, дар Тоҷикистон касе "барои иштирок дар даргириҳои Украина", ба ҷавобгарии ҷиноятӣ кашида нашудааст. “Азаттик Азия” дар матлабе талош кардаст ин мавзӯъро таҳлил кунад.

“Дар зиндон метавон зинда монд, вале ин ҷо не”

Ҳазорон муҳоҷир аз Осиёи Марказӣ, аз ҷумла зодагони Тоҷикистон, ки барои кор ва пешбурди зиндагӣ ба Русия рафта буданд, бо ҳар шева ба ҷанги алайҳи Украина пайвастанд. Бархе бо роҳи бастани қарордод бо Вазорати мудофиаи Русия ва барои иҷрои қарзи шаҳрвандии худ ва қисми дигар зери фишор ва бо умеди дарёфти пули бештар, вориди майдони ҷанг шуданд.

Агарчӣ қонун дар аксари кишварҳои Осиёи Марказӣ, ширкати шаҳрвандон дар низоъҳои хориҷиро манъ мекунад, вале дар асл хеле кам шудааст, ки нафаре баъди бозгашт аз ҷанги Украина дар кишвараш муҷозот ё зиндонӣ шуда бошад. Аксаран ба ин афрод ҳукми шартӣ дода мешавад.

Дар Тоҷикистон вазъ пурра фарқ дорад: Ин ҷо ба фарқ аз Қазоқистон, Қирғизистону Узбекистон ягон нафар "барои ширкат дар муҳорибаҳои Украина", ба ҷавобгарии ҷиноятӣ кашида нашудааст. Ҳарчанд дар гузоришу пажӯҳишҳо аз ҳузури садҳо ва кушта шудани даҳҳо зодаи Тоҷикистон дар ҷанг хабар дода шудааст.

Мурод ­– зодаи 29 солаи Тоҷикистон, ки солҳои зиёд дар Русия зиндагӣ карда, шиносномаи ин кишварро дорад, 3 сол пеш ба ҷанги зидди Украина сафарбар шуд. Ӯ дар сӯҳбат бо тарҳи Мигрант.Медиа гуфт дар ин муддат шоҳиди марги ҳамватанони зиёди худ шудааст. Ба гуфтаи вай пайвастани тоҷикон ба ҷанг идома дорад ва ҳамоно яке ба хотири шаҳрвандии Русияву дигаре ба таври иҷборӣ ё бо роҳи фиреб ба майдонҳои ҷанг бурда мешаванд.

Бино ба нақли Мурод, дар бисёр ҳолат зодагони кушташудаи Тоҷикистон беному нишон шудаанд ва хонаводаҳои онҳо эҳтимол ҳаргиз намедонанд, ки писар ё бародари онҳо дар куҷо ба хок супурда шуд. Вай яке аз чунин ҳолатҳоро ба ёд овард:

“Марде аз Зафаробод буд, номаш Хуршед. Вай 40 ё 45 сол дошт. Оиладор сощиби фарзанд. Вай ду сол пеш кушта шуд. Ҷасадаш ҳанӯз онҷост. Касе ба бурданаш наомад. Касе суроғ накард.”

Мурод мегӯяд, ба чанде аз ҳамватанони худ барои фирор аз ҷанг кӯмак кардааст. “Онҳо 18 – 19 сола буданд. Ҳайрону тарсон, намефаҳмиданд, ки ба куҷо афтидаанд. Бигзор дар кишвари худ барои зархаридӣ зиндонӣ шаванд. Дар маҳбас метавон зинда монд, инҷо – не” – афзуд, Мурод.

Ягон кас ҷазо нагирифтааст

Барои тоҷиконе, ки дар ҷанги Украина ширкат кардаанд, хатари дар ватан таъқибу зиндонӣ шудан таҳдид намекунад. Аз рӯи қонун шаҳрвандоне, ки аз ҷониби Русия дар Укарина меҷанганд, бояд тибқи моддаи “зархаридӣ”-и Кодекси ҷиноӣ ба ҷавобгарӣ кашида шаванд. Ин банди қонун ширкат дар амалиёти низомӣ ба нафъи артиши кишвари дигарро манъ мекунад. Дар гузашта афродеро, ки барои ҷанг ба нуқтаҳои доғи Ховари миёна мерафтанд, бо ин модда ҷазо медоданд.

Моҳи августи имсол, Ҳабибулло Воҳидзода Додситони кулли Тоҷикистон расман тасдиқ кард, ки дар кишвар касе барои ширкат дар ҷанги Украина ҷазо нагирифтааст. Вай ҳамчунин таъкид кард, ки “Дар ҳоле ки шаҳрвандии ягон кишварро қабул мекунед, талабот ва ӯҳдадориҳои он давлатро бояд риоя кунед.” Манзури ӯ Тоҷикистониёне буд, ки шиносномаи русӣ гирифтаанд.

ИНЧУНИН, БИХОНЕД:

Додситони кул: Ягон нафар барои ширкат дар ҷанги Украина ҷавобгар нашудааст

Воҳидзода афзуд, ки шумори расмии зодагони Тоҷикистонро, ки дар Украина меҷанганд мавҷуд нест.

Ин дар ҳолест, ки ба ҳисоби тарҳи давлатии Зистан мехоҳам" (Украина) аз оғози соли равон беш аз 600 зодаи Тоҷикистон бо артиши Русия қарордод баста, ба ҷанг рафтаанд. Ин тарҳ дар маҷмӯъ номи 930 Тоҷикистониро нашр кард, ки ба ҷанг пайвастаанд ва тақрибан 200 нафарашон ҳам кушта шудаанд. Ба гуфтаи муаллифони пажӯҳиш, аксарият аз зиндонҳо ва қисме ҳам аз сохтмону бозорҳо ба ҷанг сафарбар шудаанд. Ба ин роҳ онҳоро бо ваъдаи раҳоӣ аз зиндон, пули калон ва ё пешниҳоди шиносномаи русӣ ҷалб мекарданд.

Ба гуфтаи Фаридун Саидзода, ҳуқуқшиноси байналмилалӣ, новобаста ба вуҷуди як модда дар кодекси ҷиноӣ, оғози парванда барои Тоҷикистон ин ӯҳдадории байналмилалии нест.

“Барои оғози парванда далелҳои боэътимод ва арзёбии ҳуқуқӣ ба ҳолатҳои мушаххас талаб мешавад. Ӯҳдадориҳои байналмилалӣ танҳо дар бахшҳои ҷиддиву мушаххас, масалан дар доираи мубориза бо терроризм ба миён меояд. Дар ҳолатҳои дигар ин ба салоҳияти ниҳодҳои давлатӣ вогузор шудааст ва аз онҳо вобаста аст. ” – гуфт, Саидзода ва афзуд: “Конуни ҷиноӣ имкони истисно ё сабук кардани ҷавобгариро дар ҳолатҳое мисли фишори ҷисмонӣ ё рӯҳӣ, фиреб додан, шароити вазнини зиндагӣ пешбинӣ мекунад", - гуфт вакили дифоъ.

Ҳуқуқшиноси дигари тоҷик, ки нахост муаррифӣ шавад, гуфт: “Агар одам ба далели фишор, таҳдид ва ё шантаж ба ҷанг рафта бошад ӯ бештар ҷабрдида аст, на ҷинояткор. Аммо ин ғайриқонунӣ будани амали ширкат дар даргириҳои мусаллаҳонаи давлати дигарро бекор намекунад."

ИНЧУНИН, БИХОНЕД:

931 зодаи Тоҷикистон дар Украина ҷангида, 196 нафари онҳо кушта шудаанд

Брюс Панниер, журналист ва муҳаққиқе, ки солҳои зиёд ба омӯзиши Осиёи Марказӣ машғул аст, мегӯяд, беамалии Душанбе дар нисбати тоҷикистониёне, ки дар Украина ҷангидаанд, ба омилҳои инсондӯстона вобаста нест. Ба гуфтаи ӯ ин як мавзеъгирии сиёсӣ аст ва Душанбе бо ин роҳ мехоҳад, садоқати худро ба Маскав нишон диҳад.

“Раҳмон дид, ки Ҳукумати Русия ба амалкарди Қирғизистон ва Узбекистону Қазоқистон, ки барои ширкат дар ҷанг аз тарафи Русия, шаҳрвандони худро таъқибу парванда карданд, оҷилан вокуниш нишон дод.” – шарҳ дод, Панниер.

Маҳз ба ин далел, ба бовари таҳлилгар, ҳукуматдорони Тоҷикистон аз сӯҳбату изҳорот дар бораи ширкати шаҳрвандони худ дар ҷанги Украина худдорӣ мекунанд ва ҳатто масъалаи ҷалбӣ маҳбусонро аз зиндонҳои Русия ба ҷанг намебардоранд. Гузашта аз ин, Душанбе марги шаҳрвандони Тоҷикистон дар Украинаро эътироф намекунад, то Кремл хашмгин нашавад.

Сиёсатшиноси тоҷик Муҳаммад Шамсиддинов ҳам бар ин аст, ки Тоҷикистон аз Маскав вобастагии зиёд дорад, махсусан дар самти муҳоҷирати корӣ, бинобарин эҳтимол дорад агар мавзӯи ширкати тоҷикон дар ҷанг бардошта шавад, вокуниши Кремл дардовар хоҳад буд.

Таҷрибаи кишварҳои дигари минтақа

Соли 2023 Думаи давлатии Русия ба шаҳрвандони хориҷӣ бар ивази хидмат дар артиш, шаҳрвандии ин кишварро пешниҳод кард. Ҳукуматҳои кишвраҳои Осиёи Марказӣ дар посух эълон карданд, ки ширкат дар низоъҳои хориҷи кишвар ҷиноят аст ва барои зархаридӣ ҷазо дода мешавад.

Дар миёни кишварҳои минтақа, Қазоқистон бештар дар ин самт фаъол буд. Дар ин кишвар барои ширкат дар ҷанги давлати дигар бо ду модда ҷазо пешбинӣ шудааст. Моддаи 170 — “зархаридӣ” (то 17 соли зиндон) ва моддаи 172 — “ширкат дар амалиёти низомии хориҷи кишвар (то 9 соли зиндон)

Бино ба оморҳои расмӣ, дар додгоҳҳо ин кишвар то моҳи август барои ширкат дар “даргириҳои кишвари хориҷ” 94 парванда боз шуда, 5 парвандаи дигар бо моддаи “зархаридӣ ” дар баррасӣ аст.

Моҳи август хабар дода шуд, ки як сокини Атирау ба 5 соли зиндон маҳкум шуд. Ӯ барои ширкат дар даргирии мусаллаҳона, дар хориҷ зиндонӣ шуд. Бар асоси қарордод бо Вазорати дифоъ вай дар Донетск ба ҳайси духтури низомӣ кор кардааст.

Охири ҳамон моҳ як сокини Талдиқурғони Қазоқистон, ки низ чун духтур дар майдони ҷанг кор мекардааст, ба 4,5 соли зиндон маҳкум шуд.

Дар Қирғизистон ва Узбекистон ҳам якчанд нафар барои зархаридӣ ва ширкат дар ҷанги Украина ҷазо гирфта буд. Ҳарчанд маҳкумшудаҳо аксаран шартан озод мешуданд. Бархе ҳам афв карда шуданд. Дар Қирғизистон кодекси ҷиноӣ барои ин амал то 10 соли зиндонро пешбинӣ кардааст, аммо дар амал ба гунаҳкорон ҷазои камтар дода мешавад.

Соли 2023 Аскар Кубаничбеки 31 сола барои ширкат дар ҷанги Украина аз тарафи Русия 10 сол зиндонӣ шуд. Ин Кремлро ба ғазаб овард ва баъди чанде зери фишор ҳукми ӯ ба ҷазои шартӣ иваз карда шуд. Мард ба Русия баргашта, қарододи нав баст ва ваъда дод, ки аз “манофеи ватан” ҳимоя хоҳад кард.

Дар Узбекистон барои зархаридӣ аз 5 то 10 соли зиндон пешбинӣ шудааст. Вале боз ҳам, бо вуҷуди исбот шудани гуноҳ, бо ҳукми додгоҳҳо аксари ширкатдорони ҷанги Украина бо ҷазои шартӣ аз зиндон раҳо мешаванд.

Бино ба иттилои бахши узбекии радиои Озодӣ, соли 2023 дастикам чаҳор нафар ширкатдори ҷанги Украина дар озодӣ монданд. Яке аз онҳо дар мурофиаи додгоҳӣ дар Андиҷон эътироф карда буд, ки дар ҷанг “беш аз 10 сарбози украиниро куштааст.” Ӯ шартан озод шуд.

“Мо мебинем, ки додгоҳҳо ҷазои сабук пешниҳод мекунанд. Мисли ҷазоҳои шартӣ, маҳдуд кардани озодӣ ва ё афв. Ҳатто агар ширкати ӯ дар амалиёти низомӣ ва кушторҳо ҳам исбот шавад.” – мегӯяд, таҳлилгар бе бурдани номаш.

Чунин бархурд ба гуфтаи коршинос низоми ҳуқуқии давлатро ба ҳам мезанад. “Агар одам баъд аз ҷанг ҷазои шартӣ мегирад ва ё ним сол пас тариқи афв озод мешавад, чунин бардошт мешавад, ки ҷазои ҷиддие вуҷуд надорад. Кремл щам ваъдаҳои хуб медиҳад, мисли шаҳрвандӣ, пул ва имтиёзҳо. Дар ин ҳолат тарс аз ҷазо гирифтан гум мешавад.” – таъкид кард, таҳлилгар.

Ин бозӣ 20-уми сентябр дар Қасри теннис ва маҷмааи варзиши обии шаҳри Душанбе доир гардид. Футзалбозони тоҷик дар нимаи аввали бозӣ ба дарвозаи меҳмонон чаҳор голи беҷавоб заданд. Дар нимаи дуюми дидор мизбонон шаш гол ва футзалбозони Макао ду гол ба самар расонданд.

Дар бозии дигари даври якум дар гурӯҳи С тими миллии Ҷопон бар дастаи мунтахаби Камбоҷа бо ҳисоби 5:0 ғалаба кард.

Дар даври дуюми марҳилаи интихобии Ҷоми Осиё-2026 дар гурӯҳи С мунтахаби Тоҷикистон бо Камбоҷа рақобат мекунад. Ин бозӣ 22-юми сентябр дар Қасри теннис ва маҷмааи варзиши обии шаҳри Душанбе соати 20:00 оғоз меёбад. Пеш аз ин дидор тимҳои миллии Макао ва Ҷопон (соати 17:00) вориди рақобат мешаванд.

Пайрав Воҳидов, сармураббии тими миллии футзали Тоҷикистон, гуфт, “дар муқоиса бо Ҷоми ҷаҳон-2024 дар ҳайати даста каме тағйирот ворид кардем. Мақсади мо баромадан ба қисми ниҳоии мусобиқот мебошад. Соли гузашта дар гурӯҳи худ ҷойи якумро гирифтем ва кӯшиш мекунем, ки ин натиҷаро такрор намоем.”

Ҳайати дастаи мунтахаби футзали Тоҷикистон дар мусобиқоти интихобии Ҷоми Осиё-2026:

Дарвозабонҳо: Фирӯз Бекмуродов, Нуриддин Ҷабборов, Фирӯз Бозмамадов;

Бозигарони майдонӣ: Дилшод Саломов, Идрис Ёров, Самандар Ризомов, Некрӯз Идиев, Насратшо Исмоилов, Муҳаммад Раҷабов, Муҳаммадҷон Шарипов, Бахтиёр Солиев, Хусрав Холиқназаров, Умед Қузиев, Баҳодур Хоҷаев;

Сармураббӣ – Пайрав Воҳидов.

Бояд гуфт, ба қисми ниҳоии Ҷоми Осиё, ки аз 27-уми январ то 7-уми феврали соли 2026-ум дар Индонезия доир мегардад, ғолибони ҳашт гурӯҳи интихобӣ ва ҳафт дастаи беҳтарини ҷойҳои дуюм роҳ меёбанд.

Марҳилаи интихобии Ҷоми футзали Осиё-2026

Гурӯҳи «С»

Даври 1-ум

20-уми сентябр (шанбе)

Ҷопон – Камбоҷа – 5:0

Тоҷикистон – Макао – 10:2

Мавқеи дастаҳо дар ҷадвали гурӯҳи С

Даври 2-юм

22-уми сентябр (душанбе)

17:00 – Макао - Ҷопон

20:00 – Камбоҷа - Тоҷикистон

Даври 3-юм

24-уми сентябр (чоршанбе)

17:00 – Макао - Камбоҷа

20:00 – Ҷопон - Тоҷикистон

Эзоҳ: ҳамаи бозиҳо дар Қасри теннис ва маҷмааи варзиши обии шаҳри Душанбе баргузор мешаванд.

Трамп рӯзи 20-уми сентябр дар шабакаи Твиттер навишт: "Агар Афғонистон Багромро ба онҳое, ки онро сохтаанд, яъне ба Иёлоти Муттаҳида барнагардонад, иттифоқи баде рух хоҳад дод”

Президент Трамп аз ин бештар ҷузъиёт надод ва нагуфт, ки чӣ чизе рух хоҳад дод, аммо дар сӯҳбат бо хабарнигорон дар Кохи сафед бо такрори таҳдиди худ гуфт: "Мо ҳоло бо Афғонистон гуфтугӯ дорем ва талош дорем онро баргардонем. Мехоҳем фавран онро баргардонем. Агар онҳо ин корро накунанд, пас шумо хоҳед донист, ки ман чӣ кор мекунам."

Дар ду рӯзи ахир ин бори дуввум аст, ки ӯ ба зарурати бозгардонии пойгоҳи Багром таъкид мекунад. Рӯзи 18-уми сентябр дар нишасте дар Лондон Трамп гуфт, Иёлоти Муттаҳида талош дорад, пойгоҳи ҳавоии Багромро аз Толибон бозпас бигирад, чун ин гурӯҳи тундрав ба ёрии ИМА муҳтоҷ аст ва Чин метавонад аз он барои барномаҳои ҳастаиаш истифода кунад.

Рӯзномаи Wall Street Journal рӯзи 19-уми сентябр ба нақл аз як манбаи худ навишт, ки мақомоти амрикоӣ бо Толибон ин мавзӯъ ва ҳам эҳтимоли истифодаи Багромро ба унвони як "нуқтаи оғоз" барои амалиёти зиддитеррористӣ баррасӣ кардаанд.

Embed ба дигарон фиристед

Трамп мехоҳад нерӯҳои Амрикоро ба пойгоҳи "Багром"-и Афғонистон баргардонад

Embed ба дигарон фиристед

Нусхабардорӣ шуд

---

бар px баландӣ px

---

URL нусхабардорӣ шуд

Феълан кор намекунад

0:00 0:03:09 0:00

Дар вокуниши худ мақомоти Толибон рӯзи 19 сентябр суханҳои раҳбари ИМА-ро рад карданд. Аз ҷумла, Зокир Ҷалол, намояндаи расмии ВКХ дар Кобул, дар саҳифааш, дар шабакаи Х навишт, Кобул барои чунин як муомилае омода нест.

Пойгоҳи низомии Багром, воқеъ дар 40-километрии шимоли Кобул, дар солҳои 1950-ум аз ҷониби Иттиҳоди Шӯравӣ сохта шудааст. Баъди соли 2001 ин пойгоҳро нирӯҳои зери раҳбарии ИМА таҳти назорат гирифтанд. Соли 2021, пас аз 20 соли ҳузури нерӯҳои амрикоӣ ин пойгоҳ ба дасти мақомоти Афғонистон ва дар натиҷа ба дасти Толибон гузашт.

Хадамоти матбуоти президенти Тоҷикистон рӯзи 21-уми сентябр хабар дод, ки Эмомалӣ Раҳмонро дар ин сафар вазири корҳои хориҷӣ, ёвари президент дар умури робитаҳои хориҷӣ, вазири тандурустӣ ва дигар афроди расмӣ ҳамроҳӣ мекунанд.

Дар бораи барномаи сафари президент ба ИМА ҷузъиёти бештар дода нашудааст.

Қарор аст дар ҷаласаи навбатии Маҷмааи умумии СММ масоили амнияту субот, мубориза бо паёмадҳои тағйирёбии иқлим, дастрасӣ ба ҳадафҳои рушди устувор ва ислоҳот дар низоми кори СММ матраҳ шавад.

Раҳбарони дигари кишварҳои Осиёи Марказӣ, аз ҷумла Шавкат Мирзиёев, президенти Узбекистон ҳам рӯзи 20-уми сентябр барои ширкат дар иҷлосияи 80-уми Маҷмаи умумии СММ вориди Амрико шудааст.

Тоҷикистон ва Исроил дар бахши иқтисод ва сайёҳӣ, тафоҳумнома имзо кардаанд.

Ба навиштаи расонаҳои исроилӣ, ин ёддошти тафоҳумро Ҳаим Катз, вазири гардишгарии Исроил ва Ҷамшед Ҷумахонзода, раиси Кумитаи рушди сайёҳии Тоҷикистон дар ҳошияи Форуми байнулмилалии сармоягузорӣ дар соҳаи сайёҳӣ, имзо кардаанд. Ин ҳамоиш рӯзҳои 18-20 сентябр дар шаҳри Душанбе баргузор шуд.

Ин аввалин ёддошти тафоҳум дар заминаи иқтисод ва гардишгарӣ байни ду кишвар ба шумор меравад.

Вазири исроилӣ гуфтааст, барои Тоҷикистон, ки иқтисодаш ба манбаъҳои нави даромад ниёз дорад, истифода аз шеваҳое чун, ҳавасманд кардани сармоягузории сайёҳӣ, пешниҳоди грант барои соҳибкорон, тарҳҳо дар минтақаҳои дурдаст ва ҳамкорӣ бо мақомоти маҳаллӣ, фоидаовар хоҳад буд.

Раиси Кумитаи рушди сайёҳии Тоҷикистон умедворӣ кардааст, ки тафоҳумнома, имконияте барои табодули дониш ва сармоягузории гардишгарӣ дар Тоҷикистон фароҳам кунад.

То кунун Тоҷикистон ва Исроил асосан дар арсаи кишоварзӣ ҳамкориҳо доштанд ва ҳоло ҷонибҳо тасмим гирифтаанд, ки дар бахши иқтисоди гардишгарӣ ҳам ҳамкорӣ мекунанд.

Ба навиштаи хабаргузории исроилии Press Service of Israel (TPS-IL), барои бори аввал аст, ки як вазири исроилӣ ба таври расмӣ ба як кишвари Осиёи Марказӣ сафар мекунад.

Агарчӣ Тоҷикистон ва Исроил дар солҳои 1992 робитаҳои дипломатӣ барқарор карданд, вале сафоратхонаҳои худро дар кишварҳои якдигар надоранд.

Робитаҳои Тоҷикистон ва Исроил бинобар инки Душанбе ҳамеша дар сатҳи дипломатӣ аз Эрон ва ҳуқуқи фаластиниҳо ҳимоят кардааст, чандон гарм нест.

Тоҷикистон дар моҳи моҳи июн ҳамлаи Исроил ба Ҷумҳурии Исломии Эронро маҳкум кард.

Раисҷумҳури Тоҷикистон Эмомалӣ Раҳмон ҳамчунин дар муносибатҳои зиёде аз ташкили давлати мустақили Фаластин бо пойтахти он дар шаҳри Байтулмуқаддаси шарқӣ дар марзҳои соли 1967, ҳимоят кардааст.

Амре, ки Исроил бо он мухолифати шадид дорад ва таъсиси кишваре бо номи Фаластинро дар ҳамсоягии худ намепазирад.

Эмомалӣ Раҳмон, раисҷумҳури Тоҷикистон ахиран ҳамлаи Исроил ба Давҳаро маҳкум кард ва онро "таҷовуз ба соҳибистиқлолӣ ва тамомияти арзӣ"- Қатар гуфт.

Вазорати дифои Арабистони Саудӣ эълон кард, ки валиаҳди ин кишвар бо нахуствазири Покистон паймони дифои стратегии муштарак имзо кардааст.

Бар асоси ин паймони стратегӣ, ки 18 сентябр аз сӯи Муҳаммад бин Салмон ва Шаҳбоз Шариф имзо шуд, ҳамла ба яке аз ин кишварҳо, "ҳамла ба ҳар ду кишвар" шумурда мешавад.

Вазорати дифои Арабистони Саудӣ дар паёме дар шабакаи Х ҳадаф аз ин паймонро дар марҳилаи кунунӣ, афзоиши "ҳамкории муштарак ва боздорандагии муштарак", хонд.

Ин дар ҳоле аст, ки нерӯҳои ҳавоии Исроил рӯзи 9 сентябр ба қароргоҳи гурӯҳи "Ҳамос" дар шаҳри Давҳа, пойтахти Қатар ҳамла карданд. Дар ин ҳамла 5 тан аз аъзои ин гурӯҳ ва як сарбози қатарӣ, кушта шуданд. Аъзои ҳайати музокиракунандаи "Ҳамос" аз ин ҳамла ҷони солим бадар бурдаанд.

Бисёре аз кишварҳои ҷаҳон ин ҳамлаи Исроилро маҳкум карданд.

Бо ин раванд, кишварҳои ҳавзаи Халиҷи Форс, низ ки худро дар солҳои ахир ҳамчун "ҷазираҳои амн" муаррифӣ мекарданд, бо ду ҳамлаи мустақими Эрон ва Исроил ба Қатар дар камтар аз чор моҳ, ба шиддат нигарон шудаанд.

Эрон дар моҳи июн як пойгоҳи Амрикоро дар хоки Қатар ҳадаф қарор дод ва 9 сентябр Исроил дар Давҳа ҳамлаи мустақим анҷом дод. Нахуствазири Исроил пас аз ин ҳамла таҳдид кард, ки эҳтимоли чунин ҳамлаҳо вуҷуд дорад.

Имзои қарордоди дифоӣ миёни Риёз ва Исломобод танҳо чанд моҳ пас аз он рух медиҳад, ки дар моҳи майи соли ҷорӣ миёни Ҳинд ва Покистон задухӯрд сурат гирифт ва аз ҳар ду ҷониб дастикам 70 нафар кушта шуданд.

Сухангӯи Вазорати корҳои хориҷии Ҳинд дар шабакаи Х навиштааст, ки Ҳинд аз имзои созишномаи дифои муштарак миёни Саудӣ ва Покистон огоҳ ҳаст ва паёмадҳои онро барои амният ва суботи минтақа баррасӣ мекунад.

Ба навиштаи хабаргузории "Франс-пресс", Риёз дар хомӯш кардани оташи ҷанг миёни ин ду қудрати ҳастаии Осиёи Ҷанубӣ, нақши калидӣ дошт.

Ҳукумати Доналд Трамп, раисҷумҳури Амрико мегӯяд, ки аз ширкатҳо мехоҳад, то солона 100 ҳазор доллар барои визаи кори муваққат (H-1B), пардохт кунанд. Дорандагони визаи H-1B маъмулан иқомати аввалияи сесоларо дар Амрико доранд.

Ҳовард Лютник, вазири тиҷорати Амрико рӯзи 19 сентябр ҳамчунин аз ширкатҳо хост, то амрикоиҳоро омӯзиш диҳанд ва овардани мардумони дигарро барои гирифтани ҷойи кори амрикоиҳо, бас кунанд.

Ба гузориши хабаргузории "Рейтерз", ин иқдом эҳтимолан зарбаи сахте ба арсаи технология дар Амрико ворид хоҳад кард, ки ба шиддат ба коргарони моҳири ҳиндӣ ва чинӣ, вобаста аст.

Бо ба сари қудрат омадани Трамп дар моҳи январи соли ҷорӣ, ҳукумати ӯ ба маҳдуд кардани фаъолияти муҳоҷирон оғоз кард.

Шӯрои Амнияти Созмони Милали Муттаҳид рӯзи 19 сентябр бо 9 раъйи мухолиф қатъномаеро, ки барои пешгирӣ аз дубора ҷорӣ шудани таҳримҳои СММ алайҳи Эрон бинобар барномаи ҳастаияш пешниҳод шуда буд, рад кард.

Аз ин қатънома, ки аз сӯи Кореяи ҷанубӣ, раиси феълии Шӯрои Амният пешниҳод шуд, Русия, Чин, Алҷазоир ва Покистон пуштибонӣ карданд. Ду кишвар аз раъй додан худдорӣ намуданд. Ин қатънома барои пешгирӣ аз иҷрои таҳримҳо дар поёни моҳи сентябр, ба дастикам 9 раъй ниёз дошт.

Бо рад шудани ин қатънома, замина барои дигарбора ҷорӣ шудани таҳримҳои Созмони Милали Муттаҳид алайҳи Эрон фароҳам мешавад.

Баъд аз тасмими рӯзи ҷумъаи Шӯрои Амнияти СММ, Эрон ва се кишвари аврупоӣ -- Фаронса, Олмон ва Бритониё, ҳашт рӯз мӯҳлат доранд, то барои ба таъхир андохтани бозгашти таҳримҳо, ба созиш бирасанд.

Комиссиюни Аврупо бастаи 19-уми таҳримҳои зидди Русияро пешниҳод кард. Дар ин бора дар нишасти матбуотии рӯзи 19 сентябр намояндаи расмии ин ниҳод Паула Пинйо хабар дод.

Раҳбари комиссиюн Урсула фон дер Ляен гуфт, ки пешниҳод шудааст аз 1 январи соли 2027 аз хариди гази табиии моеи Русия даст кашида ва ҳамкорӣ бо ширкатҳои "Роснефть" ва "Газпромнефть" пурра манъ карда шавад.

Ӯ гуфт, ки ба феҳристи таҳримшудаҳо 118 киштии соягии Русия ворид карда шуда, шумори умумии онҳо акнун 560 ададро ташкил медиҳанд. Инчунин 45 ширкати русӣ ва хориҷӣ, пойгоҳҳои криптоасъор, бонкҳои русӣ ва бонкҳои кишварҳои сеюм ҳам таҳрим шуданд. Исми дақиқи ин муассисаҳо феълан нашр нашудаанд. Ба иловаи ин, пешниҳод шудааст, ки муомилаҳо бо криптоасъор ва ҳам ширкатҳое, ки дар минтақаҳои хоси иқтисодӣ сабт шудаанд, пурра манъ шаванд. Чораҳои маҳдудкунанда дар нисбати системаи пулии русии “Мир” ҳам ҷорӣ карда мешавад.

Фон дер Ляйен рӯзи 16 сентябр гуфта буд: «Иқтисоди ҷангии Русия аз ҳисоби даромади маводи сӯхт дастгирӣ шуда хунрезиҳои Украинаро маблағгузорӣ мекунад. Барои хотима гузоштан ба он Комиссиюн пешниҳод корад, ки марҳила ба марҳила аз воридоти маводи сӯхти Русия даст кашида шавад”.

Иттиҳоди Аврупо то имрӯз воридоти нафти хомро аз Русия бо роҳҳои баҳрӣ манъ карда, барои хариди он марзи 47,6 доллар барои ҳар бушка таъин кардааст, дар ҳоле, ки то тобистони имсол нархи як бушка нафт 60 долларро ташкил медод. Қаблан гуфта мешуд, ки Иттиҳоди Аврупо аз 1 январи соли 2028 аз воридоти нафти русӣ даст мекашад.

18 сентябр мақомот дар Эстония гуфтанд, ки аз 1 январи соли 2026 харид ва воридоти гази моеи табии Русияро манъ мекунанд. Вазири корҳои хориҷии Эстония Маргус Тсахкна гуфт, ки Русия аз ниятҳояш даст накашидааст ва бо идомаи ҷанги васеъмиқёс амнияти ҷаҳониро таҳти хатар қарор медиҳад. Ӯ гуфт, «мо боло бурдани нархи ин таҷовуз барои Русия ва роҳҳои кам кардани даромади онро идома медиҳем, чун мошини ҷангиро маблағгузорӣ мекунанд».

Мақомоти Толибон дар Афғонистон рӯзи 19 сентябр гуфтанд, ҳамсарони пиронсол аз Бритониёро баъди ҳашт моҳи ҳабс озод карданд.

Питер Рейнолдси 80 ва Барбараи 76-сола моҳи феврали имсол боздошт шуданд ва вақтҳои охир хабар мерасид, ки вазъи саломатии онҳо дар ҳабс бадтар мешавад.

Ҷуфти озодшударо ба намояндаи вижаи Бритониё Ричард Линдсей супурданд. Хабар дода шуд, ки ҳамсарон Рейнолдсро асосан бо талошҳои дипломатии ҷониби Қатар тавонистанд озод кунанд.

Питер ва Барбара Рейнолдс соли 1970 дар Кобул издивоҷ карда давоми бист сол дар он ҷо бо барномаҳои таълимӣ машғул буданд. Онҳо инчунин шиносномаҳои расмии шаҳрвандони Афғонистонро доштанд.

Сабаби боздошти онҳоро ҳукумати Толибон ҳеҷ гоҳ нашр накардааст, вале баъди ҳабси онҳо дар вилояти Бомиён гуфтанд, ки ҳамсарон Рейнолдс «қонунро вайрон кардаанд».

Варзишгарони тоҷик дар Бозиҳои III кишварҳои Иттиҳоди Давлатҳои Мустақил (ИДМ), ки аз 28-уми сентябр то 8-уми октябр дар Озарбойҷон баргузор мешаванд, бо шумули 142 нафар ширкат хоҳанд кард.

Тавре хабаргузории azerisport.com иттилоъ медиҳад, Беларус, Қазоқистон, Қирғизистон, Озарбойҷон, Русия, Тоҷикистон, Туркманистон ва Узбекистон иштироки худро дар Бозиҳои III кишварҳои ИДМ тасдиқ кардаанд.

Бозиҳо дар 12 иншооти варзишӣ дар ҳафт шаҳри Озарбойҷон: Ганҷа, Евлах, Мингачевир, Габала, Шекӣ, Гойгол ва Ханкендӣ баргузор мешаванд. Ганҷа шаҳри асосии мусобиқот хоҳад буд, ки дар он маросими расмии ифтитоҳ ва пӯшидашавии бозиҳо доир мегардад.

Шумораи аз ҳама зиёди варзишгаронро дастаи мизбон - мунтахаби Озарбойҷон - ташкил медиҳад, ки аз 349 варзишгар иборат аст. Ба ҳайати дастаҳои мунтахаби Русия 263, Қазоқистон 259, Узбекистон 257, Беларус 255, Туркманистон 170, Тоҷикистон 142 ва Қирғизистон 85 варзишгар дохиланд.

Ба ғайр аз кишварҳои Иттиҳоди Давлатҳои Мустақил, дар Бозиҳои сеюм иштироки варзишгарон аз 15 кишвари хориҷӣ низ дар назар аст.

Дар маҷмӯъ, теъдоди умумии ҳайатҳои вакилон дар Бозиҳои III кишварҳои ИДМ наздики 3000 нафар, аз он ҷумла ҳудуди 2000 варзишгарро ташкил хоҳад дод. Дар мусобиқот аз рӯи барномаи бозиҳо варзишгарони то 23-сола ҳуқуқи иштирок карданро доранд.

Дар Бозиҳои III кишварҳои ИДМ варзишгарон барои 246 маҷмӯи медалҳо дар 23 намуд рақобат мекунанд. Намояндагони Тоҷикистон дар 18 намуд: бадминтон, баскетбол, батут, бокс, волейбол, гимнастика, гуштии озод, гуштии юнону румӣ, камонварӣ, каратэ, қаиқронӣ, самбо, таеквондо WT, тирандозӣ, футбол, шамшербозӣ, шиноварӣ ва ҷудо иштирок хоҳанд кард.

Ёдовар мешавем, аввалин Бозиҳои кишварҳои ИДМ моҳи сентябри соли 2021 дар шаҳри Қазони Тотористони Русия бо иштироки 1100 варзишгар аз 9 кишвар баргузор шуда буд.

Тоҷикистонро 51 варзишгар дар 11 риштаи варзиш намояндагӣ карда, 14 медал – 7 нуқра ва 7 биринҷӣ – гирифтанд. Тоҷикистон баъди Русия, Узбекистон, Қазоқистон, Озарбойҷон, Беларус ва Қирғизистон мақоми ҳафтумро касб намуда, аз Арманистону Молдова пеш гузашт.

Дар Бозиҳои I кишварҳои ИДМ мунтахаби Русия бо касби 212 медал, аз он ҷумла 111 нишони тилло, ҷойи аввалро соҳиб гашт. Узбекистон бо касби 90 медал, минҷумла 23 нишони тилло, дар ҷойи дувум ва Қазоқистон бо касби 107 медал, аз ҷумла 18 нишони тилло, дар ҷойи севум қарор гирифтанд.

Дар Бозиҳои II кишварҳои ИДМ, ки моҳи августи соли 2023 дар Беларус доир гардид, 2200 варзишгари 9 кишвари ИДМ, инчунин намояндагони Баҳрайн, Куба, Кувайт, Венесуэла, Ветнам, Малайзия, Миср, Лубнон, Имороти Муттаҳидаи Арабӣ, Муғулистон, Покистон, Умон ва Эрон ширкат варзида, аз рӯи 20 намуди варзиш рақобат карданд.

Дастаи мунтахаби Тоҷикистон бо шумули 130 нафар аз рӯи 13 намуд ширкат варзида, бо касби 13 медал (1 нишони тилло, 3 нуқра ва 9 биринҷӣ) дар байни 22 кишвари иштироккунандаи бозиҳо ҷойи ҳаштумро соҳиб шуд.

Дастаи мунтахаби Русия, ки дар даҳ рӯзи бозиҳо 288 медал (149 тилло, 89 нуқра ва 50 биринҷӣ) гирифт, дар ҳисоби медалҳо бо дарназардошти ҳам сифати нишонҳо ва ҳам теъдоди умумии онҳо мақоми аввалро соҳиб гашт.

Мунтахаби Беларус бо касби 236 медал (48+78+110) дар ҷойи дувум ва мунтахаби Узбекистон бо касби 106 медал (28+25+53) дар ҷойи севум қарор гирифтанд.

Тоҷикистон дар байни кишварҳои ИДМ танҳо аз Туркманистон пеш гузашт ва нисбат ба Бозиҳои аввал як зина поин шуд. Инчунин теъдоди медалҳои нуқра чаҳор адад кам гардид. Аммо натиҷаи хурсандибахш он буд, ки варзишгарони тоҷик ин дафъа тавонистанд

бори аввал медали тилло бигиранд. Медали ягонаи тиллоро ба Тоҷикистон Меҳроҷ Суфиҷонов дар мусобиқаи бокс дар вазни то 48 килограмм овард.

Сохторҳои қудратӣ дар шаҳри Санкт-Петебург аз ҳабси беш аз 1,5 тонна кокаин хабар доданд. “Фонтанка” навишт, ходимони ҳифзи қонун дар бораи эҳтимоли қочоқ шудани маводи мухаддири мамнӯъшуда аз ҳамкорони хориҷиашон хабар ёфтанд.

Рӯзи 29 август тафтиш дар соҳилҳои Санкт-Петербург, ки ба халиҷи Финляндии баҳри Балтик мебарад, нишон дод, ки дар як боре, ки банан дошту бо киштии Cool Emerald аз кишвари Эквадор омада буд, 1500 халтачаи кокаин пайдо шуд. Дар бозори сиёҳ нархи он беш аз 20 миллиард рубл, муодили 240 миллион доллар ҳисоб шудааст. Тафтиш оғоз гардид.

“Фонтанка” мегӯяд, дар соҳилҳои Санкт-Петербург ҳар сари чанд вақт маводи мухаддири аз Эквадор омадаро ошкор ва ҳабс мекунанд. Моҳи маи имсол ҳам дар дохили киштие 61 кг кокаин пайдо шуд. Моҳи июл як шаҳрванди Эквадорро ҳангоми талоши фурӯши 23 кг кокаин боздошт карданд.

Президенти Русия Владимир Путин ваъда дод, ки ба сари пешниҳоди раҳбари ҳизби коммунист Геннадий Зюганов дар бораи аз Волгоград ба Сталинград табдил кардани исми шаҳри маъруфи Русия «андеша мекунад». РБК навишт, Путин 18 сентябр дар мулоқот бо раҳбарони ҷиноҳҳои ҳизбии Думаи давлатӣ ба пешниҳоди бозгардони исми пешини шаҳри Волгоград гуфт:

«Бояд андеша кунем. Инро сокинони маҳаллӣ ҳал мекунанд, вале дар маҷмӯъ ҳамаи он чизе, ки бо Ҷанги Бузурги Ватанӣ ва ҳам нақше, ки Сталин дар ин ғалаба доштааст, ба инобат гирифта ва кӯшише шавад, ки ранги сиёсӣ нагирад».

Путин инчунин гуфт, дар бораи саркӯбҳои давраи ҳукумати сталинӣ ва баробар бо он, нақше, ки «ин шахси муайян дар ғалабаи мардуми шӯравӣ дар Ҷанги Бузурги ҷаҳон доштааст, набояд фаромӯш шавад».

РБК ёдовар шудааст, ки Путин соли 2017 дар мусоҳибааш ба коргардон Оливер Стоун гуфт, дар Ғарб "аз ҳад зиёд бад нишон додани» Сталин як василаи ҳамла ба Иттиҳоди Шӯравӣ ва Русия шудааст.

Ба ифтихори 80-солагии марҳум Шоири халқии Тоҷикистон Гулназар Келдӣ, ки муаллифи Суруди миллӣ мебошад, дар Душанбе ва вилояти Суғд маросимҳои ҷашнӣ барпо мегарданд. Қарор аст рӯзи 20 сентябр ба ифтихори ин сана дар зодгоҳи шоир - ноҳияи Айнии вилояти Суғд бо иштироки адибони тоҷик маросими ёдбуде барпо шавад. То он замон чандин маросиме дар шаҳри Душанбе ва ҳам маркази ноҳияи Айнӣ барпо гардид.

Рӯзи 18 сентябр дар Душанбе маҳфили адабию ҳунарие ба ифтихори зодрӯзи шоир бо иштироки шоирон, нависандагон ва аҳли адаб баргузор гардида, ба навиштаи «Ховар», иштирокчиён аз нақши шоир «дар ташаккули андешаи миллӣ, тарғиби ватанпарастӣ ва рушди адабиёти муосири тоҷик ёдовар шуданд». Рӯзи 16-уми сентябр дар маркази ноҳияи Айнӣ, дар назди муҷассамаи шоир маҳфили “Шоми Гулназар” баргузор гардид.

Гулназар Келдӣ, ки аз солҳои 1970-ум ба арсаи адабиёт ворид шудааст, муаллифи даҳҳо маҷмӯаи ашъор мебошад. Ӯ то охири умраш як адиби фаъол ва озодандеш буд ва борҳо назарҳои танқидиро дар бораи вазъи иҷтимоиву сиёсӣ ваё шеъру адаб дар Тоҷикистон баён кардааст.

Аз ҷумла, дар як мусоҳибааш бо Радиои Озодӣ соли 2011 дар бораи сабабҳои гӯё беарзиш шудани сухан дар ҷомеа гуфт: «Ҳар вақт, ки мушкилӣ ҳаст, адабиёт пеш намеравад. Чаро дар замони Сомониҳо адабиёт пеш рафт, ин қадар шоиру нависандаҳо ба майдон омаданд, устод Рӯдакӣ пайдо шуд? Чунки замони хуб буд. Замона хуб шавад, адабиёт ҳам хуб мешавад ва мардум ба адабиёт рӯ меоварад."

Гулназар Келдӣ рӯзи 13 августи соли 2020 дар давраи пандемияи короновирус дар синни 75-солагӣ даргузашт.