Ҷанги Украина
"Аввал марзу муҳоҷират". Сенат тарҳи ёриро ба Украинаву Исроил напазируфт. ВИДЕО

Вакилони мардумии Амрико тарҳи ҳукуматро барои кумак ба Украинаву Исроил қабул накарданд. Онҳо мегӯянд, ки аввал бояд ба амнияти дохилии Амрико, бахусус муҳофизати марзҳо ва роҳ надодан ба муҳоҷирони ғайриқонунӣ, аҳамият бидиҳанд, сипас ба мушкилоти хориҷӣ.
“Ҷаласа бояд бо назардошти манфиатҳои миллии Амрико ва додани бартарӣ барои таъмини амният дар сарзаминамон оғоз шавад,” – гуфт Митч МакКоннел, раҳбари ҷумҳурихоҳон дар Сенат (палатаи болоии Маҷлиси Амрико) рӯзи 6-уми декабр.
Дар тарҳи ҳукумат барои амнияти марзҳои Амрико 20 миллиард доллар, барои кумаки низомӣ ва башардӯстона ба Укриана 60 миллиард доллар ва ба Исроил 14 миллиард доллар пешбинӣ шудааст.
Ба ин тарҳ 51 дарсад аъзои Сенат мухолиф баромаданд, ҳама намояндагони ҷумҳурихоҳон ва сенатори мустақил Берни Сандерс. Чак Шумер, сенатор аз Ҳизби демократ, низ зидди тарҳ садо баланд кард.
Тасдиқи тарҳи кумак ба Украина ва Исроил чанд ҳафта боз ба бунбаст дучор шудааст. Ҷо Байден, президенти Амрико, рӯзи 6-уми декабр ҳушдор дод, ки пирӯзии Русия дар Украина ба Маскав имкон медиҳад, ба кишварҳои дигари узви НАТО ҳамла кунад ва ба ин восита пойи низомиёни амрикоиро ба ҷанг бикашад.
“Агар Путин Украинаро бигирад, ӯ ба ин қонеъ намешавад. Муҳим аст, ки ба ояндаи дур нигоҳ кунем. Вай давом хоҳад дод. Таърих ба онҳое, ки аз ҳифзи озодӣ пушт гардондаанд, баҳо хоҳад дод. Мо набояд ба пирӯзии Путин иҷоза диҳем,” – афзуд ӯ.
Сокинони Киев мегӯянд, аз таъхир дар кумакҳои низомӣ нигарон ҳастанд ва аллакай таъсири онро эҳсос мекунанд. Яке аз онҳо гуфт: “Ба мо лозим аст, ки зудтар ёрӣ расонда шавад, то аз марги низомиёни бештар пешгирӣ кунем. Албатта, мо аз кишварҳое, ки ба мо ёрӣ кардаанд, сипосгузорем, вале дар ин шароит бояд сенаторҳо зудтар розӣ шаванд."
Конгресси Амрико аз оғози ҳамлаи Русия ба Украина беш аз 100 милиард доллар кумакро ба Украина тасдиқ кардааст. Владимир Зеленский, президенти Украина, мегӯяд, таъхири расондани ёрӣ ба Украина “таҳдиди бузург” барои ин кишвар аст ва ин заминаи пирӯзии Русияро фароҳам мекунад.
Украина имсол эълон кард, ки аз мавқеи дифоъ ба ҳамлаи ҷавобӣ ба зидди нерӯҳои Русия гузаштааст, вале натавонист нерӯҳои Русияро дар хати пеши ҷабҳа ба ақибнишинӣ водор кунад. Русия ҳамчунон ҳамлаҳои худро ба Украина давом медиҳад.
Видеоро дар инҷо бинед:
"Русҳо барои мо мина мегузоранд, мо барои онҳо" ВИДЕО

Нерӯҳои ишғолгари Русия дар бисёре аз роҳҳо дар Украина мина гузошта, барои низомиёни он кишвар дарди сар офаридаанд. Аз ҳазорҳо минаи гузоштаи онҳо садҳо ададаш ба ҷони низомиён ва сокинони мулкӣ хатар дорад.
Дар айни замон нерӯҳои Украина дар роҳи ҳарбёини Русия мина мегузоранд, то вазъашонро мушкил гардонанду ҳалақаашонро тангтар кунанд.
Нишонрастарин минаи зидди мошинҳои душман, ба гуфтаи онҳо, магнитӣ ё часпанда будааст. “Вақте танк ё мошини дигар дар рӯйи он пайдо мешавад, метаркад ва зарра-зарраву пора-пора мекунад," мегӯянд онҳо.
Александр, як низомии Украина, гуфт, “мо барои онҳо мина мегузорем, онҳо барои мо. Онҳо дар фикри гумроҳ кардани мо ҳастанд, мо дар фикри гумроҳ кардани онҳо ҳастем. Ба мисли бозии шоҳмот.”
Минакорҳои украинӣ роҳҳои ҳаракати русҳоро мушоҳида мекунанд. Роман аз артиши Украина мегӯяд, "мошинҳои низомии онҳо ҳар рӯз омада, мавқеъҳои моро оташборон мекунанд."
"Мо он ҷо субҳи барвақт, ҳанӯз торик буд, ки рафтем. Минаҳоро дар роҳ гузоштем ва нисфирӯзӣ мошини онҳо аз болои он гузашт ва таркид. Пиёдагардҳои онҳоро хароб кардем. Барои таркидани баъзе аз навъҳои мина расидан ба онҳо шарт нест. Вақте ҳадаф наздик мешавад, аз роҳи сенсор мина метаркад," – идома дод ӯ.
Низомии украинӣ мегӯяд, "мақсади мо куштани одами зиёд не, маҷрӯҳ кардан аст. Ҷараёни берун бурдани захмиён метавонад суръати пешрафти онҳоро дар хоки мо сусттар кунад.”
Созмони Halo Trust мегӯяд, дар хоки Украина садҳо ҳазор мина гузошта шудааст ва барои безарар кардани ҷангалу заминҳои кишоварзӣ даҳҳо сол даркор мешавад.
Видеоро дар инҷо бинед:
"Бобои Шайх" аз Тоҷикистон ва дигарон дар Украина чӣ кор мекунанд? ВИДЕО

То шурӯи ҷанги бедалели Русия дар Украина ҳазорҳо зодаи Осиёи Марказӣ, аз ҷумла Тоҷикистон, дар Украина кору зиндагӣ ва таҳсил мекарданд. Дар тақрибан ду соли охир қисме аз онҳо аз кишвар берун рафта, иддае ҳанӯз дар онҷо мондаанд. Мардуми Осиёи Марказиро дар Украина чӣ нигоҳ медорад?
Бобои Шайх аз Тоҷикистон
Бобои Шайх (номи мустаор) аз Тоҷикистон ба Украина рафта, ҳар рӯз барои сокинони Харков оши палав мепазад. "Воҳима намекунам - на ҳар кас тоқат мекунад. Панҷ дег аст инҷо. Тасаввур кунед, чӣ қадар гарм аст. Ман рӯза ҳам мегирам. Вақте рӯзадорем, ҳатто об наменӯшем," – нақл кард ӯ.
Бо вуҷуди душвориҳо, Бобои Шайх ёриро ба мардуми Украина муҳим медонад: "Дареғи мардум, бисёр дареғи кӯдакон. Ман ҳамаи инро аз сар гузарондаам. Дар солҳои 90-ум дар мо ҳам ҷанг буд, гуруснагӣ буд, ҳамаи инро дидем."
Ин зодаи Тоҷикистон иддаоро дар бораи нақзи ҳуқуқи мусулмонҳо дар Украина инкор кард. Гуфт, "аз соли 1996 дар Украина ҳастам. Ҳеч гоҳ чунин чизеро нашунидам. Касе барои намозгузорӣ маҳкум накардааст."
Дар сафи Нерӯҳои мусаллаҳ
Равшанбек Рӯзиматов 54-сола аст. Дар Туркманистон ба дунё омада, дар ҳамон ҷо калон шудааст. Забони туркманӣ, узбекӣ, русӣ ва украиниро медонад. “18-сола будам, ки маро ба артиш даъват карданд. Ба Украина оварданд. Дар ҷараёни хидмат мардуми инҷоро меҳмоннавоз, хушодоб ва таҳаммулпазир ёфтам,” – мегӯяд ӯ.
Рӯзиматов вакили мудофеъ аст, вале ҳоло дар сафи нерӯҳои мусаллаҳи Украина ва дар майдони ҷанг қарор дорад: “Рӯзи аввали ҷангро хуб ба ёд дорам. Дар хона будам. Ман, ҳамсарам фарзандон – ҳама дар хона будем. Садои таркишҳоро шунидем ва он вақт фаҳмидем, ки ҷанг сар шудааст.”
Қонун ба Равшанбек ҳақ медиҳад, ки се фарзанди ноболиғашро гирифта, аз Украина берун равад, аммо мегӯяд, ин корро накард. “Шармандагӣ аст, ки зодгоҳи фарзандони худро гузошта равам. Онҳо дар инҷо ба дунё омадаанд. Ин хиёнат ба фарзандону ҳамсарам мешуд,” -- гуфт ӯ.
Равшанбек Рӯзиматов мегӯяд, ба ӯ бо “симои ғайриславянӣ” зистан дар Украина осон аст: “Аз соли 2006 касе аз ман ҳуҷҷат напурсидааст. Пеш аз он маъмурони милиса тафтиш мекарданд, санад мехостанд. Ҳоло чунин нест.”
Илова ба ин, ба гуфтааш, дар Украина ба пайравони мазҳабҳои гуногун муносибати таҳаммулпазирона доранд: “Озод ба масҷид меравем, ибодат мекунем, ба зиндагӣ идома медиҳем. Ҳеч кас кордор намешавад.”
Майя Верголяс дар шаҳри Дашаузи Туркманистон таваллуд шудааст. Пас аз хатми мактаб ба Екатеринбург рафт: “Боре дар Свердловск (номи пешинаи шаҳр – НВ) дар трамвай ҳамватанонро дидам. Бо якдигар ба забони туркманӣ гап задем. Аз пушт зане дод зад, ки “ман забони шуморо намефаҳмам, ба русӣ гап занед.”
Пас аз адои донишгоҳ Верголяс ба Киев рафт ва аз соли 1989 дар Украина ба кору зиндагӣ пардохт. Дар онҷо оила барпо кард, соҳиби фарзанд шуд. Доктори илмҳои биологӣ, профессори кафедраи анатомия ва физиологияи инсон аст. Ҳоло ба одамон дар Украина чӣ гуна муҳофизат кардани худро дар вақти ҷанг меомӯзонад.
Вай рӯзи аввали ҳамлаи Русияро ба Украина чунин ба хотир овард: “Писару шавҳарам чизеро баҳс мекарданд. Хоби ман ҳам намеомад. Саҳар, тақрибан соати панҷ, шавҳарам гуфт, ки ҷанг сар шуд. Бовар надоштам, ки ҷанг аст.”
Низомиёни нав
Руслан Маханбеталиев аз Қазоқистон дар Харков зиндагӣ мекунад. Писари калонияш, Рашид, дар ҷабҳа аст.
"Ҳарчанд дар Қазоқистон зода шудааст, Украинаро ҳимоят мекунад. Гуфт, ки падар, шояд ман биравам, биҷангам, Украинаро дифоъ кунем. Мефаҳам, ки мардуми кӯчманчӣ ҳастем. Инҷо ҷанг мешавад, ба ҷойи дигар меравем. Онҷо ҷанг шавад, инҷо меоем. Тамоми умр чунин хоҳад буд? Кӣ муҳофизат хоҳад кард?" – нақл кард ин мард.
Ба қавли падараш, Рашид ба ҷанг ҳамчун сарбози қаторӣ рафт, вале дар ҷараёни ҷанг барои шуҷоат медал гирифту соҳиби рутбаи сержанти хурд шуд. "Ман аз ӯ ва онҳое, ки Украинаро дифоъ мекунанд, фахр мекунам," -- иқрор шуд ӯ.
Ду писари Миродил Юнусов аз Узбекистон низ ба ҷанг рафтаанд. Вай мегӯяд, рӯзи аввали ҷанг бо ваҳшат аз хоб хест. "Мо рафтем, фарзандон монданд. Онҳо рӯзи дигар барои муҳофизати Украина рафтанд," -- ба ёд овард ӯ.
Миродил Юунсов мегӯяд, худаш ҳам мехост, ба ҷабҳа биравад, вале ӯро ба баҳонаи "пирияш" нагирифтанд: “Бисёр душвор буд, вақте писаронам хат наменавиштанду занг намезаданд. Онҳо дар Кременная ҳастанд. Наздики онҷо минакорӣ шудааст. Низомиёнро бо мошинҳои зиреҳпӯш мебаранд. Вақте занг заданд, бисёр хуш шудам," - мегӯяд мард.
Юнусов дар бозори "Барабашово" дар Харков хӯрок мефурӯшад. Ин бозори калонтарин дар Аврупои Шарқист. Артиши Русия дар моҳи марти соли 2022 "Барабашово"-ро тирборон кард ва нуқтаҳои савдо дар паҳлӯи ҷойи кори Миродил оташ гирифтанд. Аммо ӯ ба тайёр кардани оши палав идома медиҳад: "Ман ба нархи бисёр арзон хӯрок медиҳам. Дар вақти ҷанг бояд одамонро дастгирӣ кунем."
Ризокорон
Бародарон Рустам ва Дамир Дарменовҳо қазоқ ҳастанд, вале дар Киев зиндагӣ мекунанд. Пас аз таҷовузи Русия ба хоки Украина тасмим гирифтанд, ки ихтиёрӣ ба мардуму низомиён мадад кунанд.
Маҳалли нахустине, ки бародарон барои кумак рафтанд, Гостомел буд. "Низомиён бисёр буданд. Дар ҳар панҷ метр як посгоҳ буд. Ҳуҷҷатҳо дар назди оинаи мошин меистоданд ва дар ҳар панҷ метр онҳоро нишон медодем," – қисса кард Дамир Дарменов.
Бародарон дар Гостомел палав пӯхта, ба сокинони маҳаллӣ доданд. Сипас тамоми вилояти Киевро гаштанд. Ҷое, ки дар оғози ҷанг аз тарафи нерӯҳои Русия ишғол шуда буд.
Рустам, бародари Дамир, тобистони соли 2022 Донишгоҳи давлатии тиббии Киевро хатм кардааст. Дар оғози соли 2023 тасмим гирифт, ки ба ёрии низомиёни украинӣ бишитобад.
Дамир аз ҳамлаи артиши Русия ба Украина, ки Маскав онро "ҳимояи аҳолии русзабон" медонад, хашмгин аст. "Мо дар замини худ ҳастем, онҳо ба назди мо омадаанд, вале боз моро фашистӣ меноманд," -- мегӯяд ӯ. Дарменов афзуд, ҳамеша ба забони русӣ гап мезанад, вале дар Украина ягон бор эътирозе нашунидааст.
Волидони серфарзанд
Дар соли 2022 дар Украина 206 ҳазор тифл ба дунё омадааст. Дар нимсолаи аввали 2023 – тақрибан сад ҳазор. Ба сабаби таҷовузи Русия ба Украина занон баъзан зери тиру мушакборон ва гоҳе дар хона ё анборҳо таваллуд мекунанд.
Соҳибкор аз Қирғизистон Ҷамолиддин Қосимов чаҳор фарзанд дорад ва бо оилааш дар Одесса зиндагӣ мекунад. Духтари хурдияш дар замони ҷанги Русия дар Украина ба дунё омадааст: "Вақте ҷанг сар шуд, занам ҳомила буд. Ташвиш доштем, ки чӣ хоҳад шуд. Ба зоишгоҳ роҳ надоданд, дард шабона сар шуд."
Ҷамолиддин даҳ сол боз гӯшти гову гӯсфанд мефурӯшад. "То замони ҷанг вазъ хуб буд, пас аз он дигар шуд. Дар ҳафтаи аввал аслан савдо набуд. Тиҷорат якбора суст шуд." Ҳоло тасдиқ мекунад, ки вазъ рӯ ба беҳбуд овардааст. "Кам-кам субот ҳаст, Худоро шукр, мешавад," – мегӯяд ӯ.
Падари дигар серфарзанд, Кумарбек Раман, молики силсилаи мактабҳост. Ӯ дар Қирғизистон зода ва бузург шудааст. Соли 2018 ба Украина кӯчид. Дар ин кишвар чанд мактабу кӯдакистони хусусӣ кушод. Дар замони ҷанг ҳам кор мекунанд.
Вай се фарзанд дорад. Духтари хурдияш дар Украина ба дунё омадааст. Ӯро Мирослава ном ниҳодаанд, то дар кишвар сулҳу амонӣ бошад.
Филми телевизиони "Настояшее Время" ва тарҳи "Мигрант Медиа"-и Радиои Озодиро дар бораи зиндагии тоҷикону қирғизҳо, туркманҳо ва узбекҳо дар Киев, Харков ва Одесса ба забони русӣ бинед:
Дар шарқи вилояти Маскав як бесарнишин нобуд карда шуд.

Шаҳрдори Маскав, Сергей Собянин хабар дод, ки нерӯҳои ҳавоии ин кишвар шаби якшанбе аз ҳамлаи бесарнашин ба шаҳри Богородск пешгирӣ ва бесарнишинҳоро нобуд кардаанд.
Собянин дар шабакаи Телеграм навиштааст дар ин ҳодиса касе зарар надидааст. Вазорати дифои Русия ҳам тасдиқ кардааст, ки “ҳавопаймои бесарнишин нобуд карда шуд.”
Богородский дар ҳудуди вилояти Маскав воқеъ буда, маркази он шаҳри Ногинск аст. Бархе аз шабакаҳои телеграмии Русия бо нашри аксу наворҳо иддао кардаанд, ки мушакпораҳо ба роҳи мошингард дар деҳаи Монинои шаҳри Старая Купавна афтидаанд. Роҳ муваққатан баста шуд.
Ҳукумати Русия бесарнишинҳои Украинаро айбдор мекунанд. Киев ба ин иддаоҳо вокуниш намекунад. Маълум нест, ки чаро бесарнишин тавре мақомоти Русия иддао доранд, аз шарқ ба сӯйи Маскав парвоз кардааст. Украина дар ҷанубу ғарби пойтахти Русия ҷойгир аст.
Нерӯҳои дифои ҳавоии Украина дар навбати худ иддао доранд, ки шаби якшанбе дар фазои Украина 15-20 бесарнишини навъи “Шаҳид”-и низомиёни Русияро нобуд карданд. Дар бораи талафот маълумот дода нашудааст.
Ба иттилои маъмурияти шаҳри Киев, дар наздикии пойтахт 10 ҳамлаи ҳавоии Русия нобуд карда шуд. Бино ба гузоришҳо, дар вилояти Киев як зербино осеб дид. Ҷузъиёти ҳодиса маълум нест.
Бунёд дар Украина асир шуд. Ӯро ба Русия медиҳанд?

Як ҷавони 20-солаи зодаи Тоҷикистон, ки сарбози артиши Русия будааст, дар Украина асир афтодааст.
Навори суҳбати Бунёд Ҷураев, сарбози артиши Русияро рӯзи 15-уми ноябр чанд саҳифаи телеграмии зоҳиран наздик ба мақомоти Украина нашр кардаанд.
Хабарнигори Радиои Озодӣ маълум кард, ки Бунёд Ҷураев, сокини деҳаи Ғазантараки ноҳияи Деваштич, панҷ соли пеш ҳамроҳ бо падару бародараш ба Русия рафта, мактаби миёнаро онҷо хатм кардааст.
Дар наворе, ки саҳифаи телеграмии “Украина сейчас” нашр кард, Бунёд Ҷураев мегӯяд, ӯ пас аз хатми колеҷи техникиии шаҳри Владивосток ба артиш ҷалб шуд.
Маълум нест, ки видеои суҳбати ӯ дар чӣ шароит сабт шудааст. Бунёд дар ин суҳбаташ мегӯяд, намехост ба ҷанги Украина биравад, вале таҳдид кардаанд, ки ӯро ҳабс мекунанд.
Ба нақли вай, дар ҷанг алайҳи низомиёни Украина дар вилояти Донетск бо шаш ҳамроҳаш ба низомиёни украинӣ таслим шуданд ва ҳоло дар асорат “муносибат бо онҳо хуб аст.”
Дар навори чорунимдақиқаӣ ӯ аксаран бо русӣ суҳбат мекунад, вале дар поён бо забони тоҷикӣ ба тоҷикистониён муроҷиат мекунад, ки “ин ҷанги мо нест ва дар он иштирок накунед.”
Даврон Муҳаммадназаров, як тан аз дӯстони Бунёд гуфт, ду моҳи ахир ӯ бо наздиконаш тамос надошт ва асир шудани ӯро аз навори саҳифаҳои телеграмӣ фаҳмиданд.
“То ҳоло мақомоти Русия ба хешовандонаш дар бораи асир шудани ӯ чизе нагуфтаанд. Ҳоло худашон мурҷоиат карданд, лекин ҷавобе нест,”—гуфт ӯ.
Ба гуфта дӯсташ, Бунёд шаҳрвандии Русия ва Тоҷикистонро дорад.
Дар Сафорати Тоҷикистон дар Украина гуфтанд, ки ин наворро дидаанд ва онро пайгирӣ доранд. Давлат Назрӣ, сафири Тоҷикистон дар Украина рӯзи 17-уми ноябр дар суҳбат бо Радиои Озодӣ гуфт, танҳо ба шаҳрвандони Тоҷикистон имкони кумак кардан доранд.
“Ба мо касе барои кумак муроҷиат накардааст. Мақомоти Украина ҳам моро хабардор накардаанд. Мо танҳо дар ҳолате кумак карда метавонем, ки ин ҷавон шаҳрванди Тоҷикистон бошад,”—гуфт ӯ.
Сарнавишти ин ҷавон маълум нест. Маъмулан, сарбозони асири русро бо сарбозони асири украинаӣ ду ҷониб иваз мекунанд. Наздикони Бунёд Ҷураев мегӯянд, тарс доранд, ки пас аз танқиди артиши Русия ва русҳо дар навори саҳифаҳои телеграмӣ ва бозгашт ба Русия ӯро зиндон накунанд.
Пас аз ҳамлаи Русия ба Украина дар моҳи феврали соли 2022 хабари асорат ва кушта шудани даҳҳо зодаи Тоҷикистон дар ҷанги Украина расонаӣ шуд.
Маълум нест, ки чӣ теъдод аз шаҳрвандон ё зодаҳои Тоҷикистон дар ин ҷанг иштирок доранд, вале хабари кушта шудани беш аз 50 тан аз онҳо то кунун расонаӣ шудааст.
Гузориши СММ дар бораи таҷовузгарии сарбозони рус дар Украина

Кумиссиуни ҳуқуқи башари СММ дар гузориши нави худ аз таҷовузи ҷинсии сокинони Украина дар минтақаҳои ишғолшуда аз сӯйи низомиёни рус нигаронӣ кардааст.
Муаллифони гузориш батафсил аз чанд ҳолати дастдарозӣ ба занон дар вилоятҳои Херсон ва Запароже нақл кардаанд. Ба гуфтаи онҳо, низомиёни рус дар моҳҳои марту июли соли 2022, дар чанд деҳа нисбати сокинони маҳаллӣ чунин амалро раво дидаанд.
Қурбониёни хушунатҳои ҷинсӣ занони аз 16 то 83 сола будаанд. Бино ба гузориши СММ сарбозони рус ба манзили онҳо ворид шуда, бо силоҳ таҳдид мекардаанд, ки назидконашонро мекушанд. Ду мавриди таҷовузи гурӯҳи ошкор шудааст.
Дар гузориш гуфта шудааст, ки сарбозони рус дар аксар ҳолат бо бераҳмӣ, аз ҷумла бо роҳи шиканҷаву латтукӯб занонро таҷовуз кардаанд. Дар миёни қурбониёни хушунати ҷинсӣ дар Украина, як духтари 16 сола ва зани 83 сола ҳам будаанд.
Дар гузориши Кумиссиюни ҳуқуқи башари СММ аз шаклҳои дигари нақзи ҳуқуқи одамон, аз ҷумла аз қатлу шиканҷа ва боздошту рабудани кӯдакони украинӣ ёдоварӣ шудааст.
Дар матлаб ҳамчунин ба қонуншикании низомиён ва мақомоти Украина ҳам таъкид шудааст.
Ҳанӯз аз оғози ҳамлаи Русия ба Украина дар бораи таҷовузи сокинон дар минтақаҳои ишғолшуда хабар дода мешуд. Ҳукумати Украина ва бархе аз кишварҳои ғарбӣ Русияро ба истифода аз хушунати ҷинсӣ чун як воситаи ҷангӣ айбдор карданд. Моҳи марти имсол хабар дода шуд, ки Додситонии кулли Украина, беш аз 170 парвандаи таҷовуз аз сӯйи низомиёни русро баррасӣ дорад.
Ҳукумати Русия ин иттиҳомро рад мекунад ва дар ин кишвар алайҳи ягон сарбоз ҳам барои таҷовуз дар Украина парванда боз нашудааст.
Хушбахтро, ки дар ҷанги Украина кушта шуд, дар Конибодом дафн карданд. ВИДЕО

Дар шимоли Тоҷикистон халабонеро ба хок супурданд, ки ба гуфтаи наздиконаш ба таври қарордодӣ дар артиши Русия хидмат мекард ва дар ҷанги Украина кушта шудааст.
Хушбахт Турсунов аз Конибодом 35 сол дошт.
Падараш, Алиҷон Турсунов, мегӯяд, аз рафтани ӯ ба ҷанг дар Украина огоҳ набуд ва хабари кушта шуданаш онҳоро сахт ошуфта кард.
"Капитан буд. Аз рафтанаш хабар надоштам. Бачаро хуб тарбия карда, нағз хононда, ба воя расонда будам. Ягона ноновари хона буд," – гуфт ӯ рӯзи 9-уми октябр.
Ба нақли пайвандонаш, тамос бо Хушбахт Турсунов дар аввали моҳи августи имсол бурида шуд. Дертар ба онҳо хабар расондаанд, ки ӯ дар Украина ҷон бохт. Ҷасади халабони ҷавонро рӯзи 7-уми октябр дар зодгоҳаш, Конибодом, дафн карданд. Расонаҳои Русия менависанд, Хушбахт дар ҳоле кушта шуд, ки фармондеҳи ӯ Максим Кузминов чархболи ҳарбиро дар Украина фуруд овард, то ба нерӯҳои украинӣ супорад ва барояш ним миллион доллар ҷоизаи пулӣ гирад. Хушбахт ва пилоти дувум аз ин нақшаи Кузминов огоҳ набуданд ва ҳангоми расидан ба Украина таслим нашуданд ва аз тарафи нерӯҳои украин ба ҳалокат расиданд.
Хушбахт Турсунов мактаб-литсейи Конибодомро хатм карда, ба омӯхтани ҳавонавардӣ ба шаҳри Сизрани Русия рафтааст.
"Баъди хатм муддате дар Тоҷикистон зист, вале боз ба Русия баргашт. Чанд вақт ба ҳайси посбон кор кард. Сипас бо шартнома ба артиши Русия пайваст. Албатта, намехостам, ки ба ҷанг равад. Кӣ мехоҳад фарзандаш нобуд шавад?" – мегӯяд Алиҷон Турсунов.
Аҳли ин хонавода мегӯянд, аз кори Хушбахт дар Русия танҳо хушбахтиро мунтазир буданд. Монанди ҳазорон нафаре, ки солҳои охир тақдири худро бо Русия пайвастанд. Акнун дарк мекунанд, ки он умеду орзуҳо хато будаанд.
Хадамоти истихборотии Бритониё мегӯяд, мақомоти Русия аз моҳи майи соли 2023 ба таври фаъол зодагони Осиёи Марказиро ба ҷанг дар Украина ҷалб мекунанд. Ин ҷанг моҳи феврали соли 2022 аз тарафи Русия шуруъ шуд.
Маълум нест, Хушбат Турсунов бо хоҳиши худ ба майдони ҷанг рафтааст ё зери фишори мақомоти Русия. То кунун даҳҳо шаҳрванди Тоҷикистон ба таври қарордодӣ, ваъдаи озодӣ аз зиндон ё дарёфти осони шаҳрвандии Русия ба майдони ҷанг бурда шудаанд.
Хабари марги чандин нафари онҳо расонаӣ шуд, аммо шумораи дақиқе дар даст нест. Ҷониби Тоҷикистон ба ҷуз онки аз шаҳрвандон хостааст, дар “ҷангҳои бегона” ширкат накунанд, дар мавриди даргирӣ дар Украина ва ё иштироки зодагони кишвар дар он паёму иттилои возеҳе надодаанд.
Видеоро дар инҷо бинед:
54 ҳазор зиндонӣ куҷо шуд? Коҳиши рекордӣ дар зиндонҳои Русия

Теъдоди маҳбусон дар зиндонҳои Русия, ки дар миёнашон тоҷикон низ ҳастанд, ба таври рекордӣ ё 54 ҳазор нафар кам шудааст. Ҳоло дар маҳбасҳои ин кишвар 226 ҳазор зиндонӣ адои ҷазо мекардааст.
Ин дар ҳолест, ки ба иттилои Всеволод Вуколов, муовини вазири адлияи Русия “даҳ соли пеш шумори онҳое, ки дар дар муассисаҳои ислоҳотӣ нигаҳдорӣ мешуданд ба 700 ҳазор нафар мерасид”
Дақиқ гуфта нашудааст, ки ин коҳишёбӣ кадом давраро дар бар мегирад, аммо бино ба як гузориши сомонаи “Медиазона” камшавии бесобиқаи маҳбусон дар зиндонҳои Русия дар нимаи дуюми соли 2022, баъди сафарбарии дастаҷамъонаи зиндониён ба ҷанг дар Украина оғоз шуд.
Соли гузашта "Медиазона" ошкор карда буд, ки дар моҳҳои сентябр октябр аз зиндонҳои мардонаи Русия, 23 ҳазор нафар ғайб задааст. Дар маҷмӯъ дар соли 2022 дар муассисаҳои ислоҳии ин кишвар 32 ҳазор маҳбус ва соли 2023 54 ҳазор нафар кам шудааст.
Аз тобистони соли 2022 гурӯҳи низомии “Вагнер”, ба ҷалби маҳбусон ба ҷанг оғоз кард. Раҳбари он, Евгений Пригожин шахсан ба зиндонҳо рафта, бо ваъдаи пул ва раҳоӣ маҳбусонро ба ҷанг дар Украина даъват мекард. Ин гурӯҳ ҳатто онҳоеро ҳам, ки ҷиноятҳои вазнин содир кардаанд, бо ваъда ба сафи худ қабул мекард.
Моҳи сентябри имсол нашрияи “Важние истории” хабар дод, ки собиқ ҷангиёни “Вагнер” аз ҳисоби зиндониёнро ба сафи артиши Русия қабул кардаанд. Моҳи август ҳомии ҳуқуқи маъруф Олга Романова дар сӯҳбат бо лоиҳаи “Можем объяснить” гуфт, ҳоло занони зиндониро ҳам ба ҷанги Украина мебаранд.
Дар зимн, дар зиндонҳои Русия муҳоҷирони зиёде аз кишварҳои Осиёи Марказӣ, аз ҷумла Тоҷикистон, нигаҳдорӣ мешаванд ва дар ин муддат даҳҳо мавриди ҷалб ва кушта шудани зодаҳои Тоҷикистону Узбекистон дар ҷанги Русия бо Украина расонаӣ шудааст.
Зиндониёни тоҷик дар Русия мегӯянд, даъватҳо барои рафтан ба ҷанг идома дорад. Акнун ин кор аз сӯйи мақомот ва Вазорати дифои Русия сурат мегирад.
То ин дам хабари марги беш аз 20 маҳбуси тоҷик аз Украина омадааст ва боқимондаҳо ҳам тарс доранд, ки ин сарнавишт ба сари онҳо меояд.
Ахиран гурӯҳе аз зиндониёни тоҷик дар як зиндони Русия аз мақомоти Тоҷикистон хостанд, барои идомаи адои ҷазо онҳоро ба ватан баранд, вагарна ба ҷанг бурда мешаванд.
Русия аз фиристодани муҳоҷирон ба ҷанг даст накашидааст. ВИДЕО

Мақомоти Русия кӯшиши худро барои ҷалби зодагони Осиёи Марказӣ ба ҷанги бедалел дар Украина кам накардаанд. Баъзе аз муҳоҷирон мегӯянд, вақтҳои охир ба онҳо телефонӣ шаҳрвандии Русияро пешниҳод доранд.
"Онҳо аз рақами номаълум занг зада, шаҳрвандии Русияро пешниҳод карданд. Пештар чунин набуд. Агар муҳоҷир шаҳрвандиро қабул кунад, ба ҷанг фиристода мешавад," – нақл кард як муҳоҷири қирғиз.
Муҳоҷири дигар аз Тоҷикистон, ки дар Русия кор мекунад, гуфт, ҳафтаи гузашта барояш телефонӣ пешниҳоди гирифтани шаҳрвандиро кардаанд. Ин мард ба шарти фош нашудани номаш ба суҳбат розӣ шуд.
Тафтиши саросарии муҳоҷирон дар Русия аз охири моҳи майи имсол шуруъ шуда, то ҳанӯз поён наёфтааст. Пулис онҳоро аз кӯчаву маҳалли кор ва хонаҳояшон боздошт мекунад. Мақомоти ҳифзи ҳуқуқ қаҳвахонаву масҷидҳо, толорҳои варзишӣ, коргоҳ ва хобгоҳи муҳоҷиронро тафтиш карда, даҳҳо нафари онҳоро бо худ мебаранд.
“Онҳоро даст ба китфи якдигар дар як саф қатор мегузоранд. Марду занро ҳамингуна ҷамъ мекунанд. Гуё ҷинояткорони хатарнокро аз маҳбас берун меоранд. Ҳуқуқи инсон поймол мешавад," – гуфт ҳамсуҳбати мо.
Гузориши видеоиро дар инҷо тамошо кунед:
Муҳоҷирони корӣ мегӯянд, ин рафтори пулис бо як ҳадаф анҷом дода мешаванд. Ба зодагони Осиёи Марказӣ рӯйирост пешниҳод мекунанд, ки шартномаи ҳарбиро имзо кунанд. Ва ё бо фиреб онҳоро ба ин кор водор менамоянд.
Як муҳоҷир аз Узбекистон гуфт, “дар даромадгоҳи марказе, ки мо патент мегирем, пурсиданд, ки оё мехоҳед ба ҷанг равед? Мо ба шумо шаҳрвандии Русияро медиҳем. Ман гуфтам, ки не!”
Владимир Путин, президенти Русия, рӯзи 21-уми сентябри соли 2022 дар Русия басеҷ ё сафарбарии нисбиро эълон кард. Дар пайи он садҳо ҳазор шаҳрванди Русия ин кишварро тарк карданд. Ҳоло Кремл барои ҷалби муҳоҷирон ба ҷанг аз усулҳои гуногуни фишор истифода мекунад.
Як муҳоҷир аз Қирғизистон гуфт, "масалан, ветнамиҳо ва чиниҳо низ хастанд. Онҳо мисли қирғизҳо, узбекҳо ва тоҷикон, ки давлату ҳукумати заиф доранд, зери фишор қарор намегиранд. Муҳоҷироне, ки дар ин ҷо зиндагӣ мекунанд, ҳангоми мушкилӣ маҷбур мешаванд, шиноснома гиранд. Ҷанг дар як-ду соли наздик тамом намешавад. Баъд аз гирифтани шиноснома имкони ба ҷанг фиристодани онҳо вуҷуд дорад.”
Пажӯҳишҳо нишон медиҳанд, ки ҳар давъватшудаи панҷум баъди камтар аз ду моҳи сафарбарӣ ба ҷанг ҳалок шудааст. Бино бар гузоришҳо, зодагони Осиёи Марказӣ ба хатти аввали ҷанг фиристода мешаванд.
Муҳоҷири қирғиз мегӯяд, “ба боррасонӣ машғулам. Вақте як мототсиклро ба ҷавоне бурдам, ӯ нақл кард, ки як сол дар ҷанг буд. Аз ӯ пурсидам, ки оё дар он ҷойҳо бо шумо қирғизҳову узбекҳо ва тоҷикҳо буданд? Гуфт, ки не, танҳо русҳо будем. Моро ба он минтақаҳое, ки ҷангҳои шадид ҷараён дорад, намефиристанд. Ӯ дар маркази ҷанг набуд. Сиёсати мақомоти рус чунин аст. Ба он ҷо пеш аз ҳама бурятҳо ва муҳоҷиронеро мефиристанд, ки шиносномаи русӣ доранд.”
Ҳукумати Русия эълон кард, ки аллакай сесад ҳазор нафар довталабона бо артиш шартнома бастаанд. Қарор аст, то соли нав 120 ҳазор нафари дигарро ҷалб намоянд.
Ба гуфтаи Хадамоти истихборотии Бритониё, мақомоти Русия аз моҳи майи соли 2023 ба таври фаъол муҳоҷиронро аз Осиёи Марказӣ ба ҷанг ҷалб мекунанд.
"Таърихи Русия" дар бораи ҷанги Украина ба хонандагон чӣ мегӯяд?

Ҳукумати Русия китоби нави "Дарси таърих"-ро барои хонандагони синфи ёздаҳум нашр кард, ки ҳабдаҳ банди он ба ҷанги бедалели ин кишвар дар Украина рабт дорад. Онро аз аввали сентябри имсол дар барномаи дарсӣ ҷой доданд.
Дар муқоваи китоб пули Қрими ишғолшуда тасвир ёфта, муаллифон таърихи солҳои 1970-2000-ро дар Русия пурра бознависӣ кардаанд.
Матни таҳриршудаи китоб бахши калони таблиғот ва "теорияҳои тавтеа"-и президенти Русия Владимир Путин ва атрофиёни ӯро дар мавриди Украина ва Ғарб фаро мегирад.
Дар сарфасли он иддаои Путин дар бораи ин ки "барои муҳофизат аз русзабонон ночор ба Украина ҳамла кард" ба тафсил дарҷ шудааст.
Муаллифон ба дурӯғ иддао мекунанд, ки Украина "ба таври ошкоро тамоюли худро барои даст ёфтан ба силоҳи ҳастаӣ эълон кардааст".
- "Украина як кишвари ниҳоят миллатгаро аст, ки дар он шахсони мухолиф бо шиддат мавриди озор ва азият қарор мегиранд";
- "Оппозитсия дар Украина мамнуъ аст";
- "Дар онҷо бо ҳама чизи русӣ душманӣ доранд";
- "Ғарб беш аз 300 миллиард доллари Русияро дуздидааст" аз иддаоҳои дигари дарҷшуда дар китоби дарсист.
Ҳукумати Русия мухолифони сиёсатҳои Путинро дар ин кишвар "агентҳои хориҷӣ" номида, ба ин истилоҳ ҳам дар "Китоби таърих"-и мактабҳои Русия пардохта шудааст.
Ба навиштаи таҳлилгарони Радиои Аврупои Озодӣ/Радиои Озодӣ, китоб барои барангехтани ҳисси норизоятии таърихӣ дар миёни кӯдакони рус ва ҷой додани ҳисси як набарди вуҷудӣ барои бақои кишвар тарҳрезӣ шудааст. Яъне, бо ин паём, ки "агар Русия рафтори ҳуҷумӣ надошта бошад, нобуд хоҳад шуд".
Дар соатҳои "дарсӣ" дидгоҳҳои расмӣ дар бораи "амалиёти вижа" дар Украина такрор мешаванд. "Амалиёти вижа" иборае аст, ки мақомоти Русия барои ҳамла ба Украина истифода мекунанд.
Шабакаи CNN аз равиши дигаре хабар медиҳад ва он фиристодани сарбозони захмишуда дар ҷанги Украина ба минтақаҳои гуногуни кишвар ва мулоқоти онҳо бо мактабхонҳо аст.
Барои намуна, кӯдакон дар Ҷумҳурии Бурятия дар Сибир аз мулоқоти худ бо сарбозе маҷруҳ хабар додаанд, ки иддао шуда дар Украина бо "зархаридони лаҳистонӣ" ҷангида ва ба кӯдакон гуфтааст, "худи украиниҳо намехоҳанд биҷанганд ва онҳоро маҷбур мекунанд".
Ин шабакаи хабарӣ ҳамчунин бар асоси "баррасиҳои анҷомшуда дар расонаҳои маҳаллӣ ва иҷтимоии Русия хабар медиҳад, ки дар ин кишвар акнун кӯдакони ҳафт ё ҳаштсола омӯзиши низомии ибтидоӣ мебинанд ва тарзи истифодаи "Калашников"-ро меомӯзанд.
Ба гузориши CNN, омӯзгороне, ки бо ин раванд ва ин навъ боздидҳо мувофиқ набошанд, аз вазифа ронда мешаванд. Барои намуна, мудири як мактаб дар Перм пас аз он ки фаълони тарафдори ҷанг аз ӯ танқид карданд, аз мақоми худ истеъфо дод.
Баъзе аз волидон мухолифати худро бо ин маъракаи таблиғотии давлатӣ эълон карданд, аммо ба назар мерасад, аксарият аз ин ҷараён пуштибонӣ мекунанд, албатта агар назарсанҷиҳои афкори умумӣ дар Русия қобили эътимод бошад.
Хабаргузории давлатии РИА Новости гузориш додааст, ки бар асоси як назарсанҷҷии дохилӣ, 79 дарсади волидон дар Русия аз намоиши филмҳои ҷанги Украина ба фарзандони худ ҳимоят мекунанд.
Расонаҳо: Амрико ба миқдори кам ба Украина мушаки дурпарвоз медиҳад

Президент Амрико Ҷо Байден дар вохӯрӣ бо ҳамтои украиниаш Владимир Зеленский гуфт, Вашингтон ба Киев ба миқдори кам мушакҳои ATACMS медиҳад. Дар ин бора NBC News бо такя ба манбааш дар Кохи Сафед хабар додааст.
Рӯзномаи “Вашингтон Пост” ҳам бо такя ба манобеш менависад, ИМА барои тасмимгирӣ дар бораи интиқоли мушакҳо ба Украина "наздик" аст.
Феълан маълум нест, ки тасмим дар бораи додани мушакҳо ба Украина кай эълон мешавад ва Киев кадом вақт мушакро дарёфт мекунад. Дар бастаи нави кумакҳои низомии Амрико ба Украина, ки дирӯз эълон шуд, мушакҳои ATACMS нест. Кохи Сафед ва ҳам ҷониби Украина ҳанӯз ба хабарҳо дар ин бора вокуниш накардаанд.
Парвози ATACMS наздики 300 км-ро ташкил медиҳад. Мақомоти Украина мегӯянд, мушакҳои ATACMS ба артиши Украина имкон медиҳанд, ки ба ақибгоҳи неруҳои Русия зарба зада шавад. Аз ҷумла ба Қрими ғасбшуда, ки Русия аз он ҳамчун пойгоҳи партоби бесарнишинҳо истифода мебарад.
Кишварҳои ғарбӣ аз замони таҷовузи Русия ба хоки Украина, ба Киев миллиардҳо доллар кӯмак кардаанд. Амрико ва муттаҳидони аврупоиаш ваъда додаанд, ки то вақти ғалабаи Украина ирсоли муҳимоти низомиро ба ин кишвар идома медиҳанд.
Дархости ҷангҷӯи пешини "Вагнер": шаҳрвандони худро аз зиндонҳои Русия баред. ВИДЕО

Дар Украина ҳамоно муҳоҷирони Осиёи Марказӣ аз тарафи Русия меҷанганд. Аксарият онҳое ҳастанд, ки аз зиндонҳои Русия оварда шудаанд, вале дар ин миён афроде ҳам ҳастанд, ки ба таблиғу ташвиқ ва ваъдаи пулу зиндагии хуб ба ҷанг рафтаанд.
Зиндониён аксарият бо умеди раҳоӣ аз чордевори маҳбас ин роҳро интихоб кардаанд. Ин гурӯҳи муҳоҷирон, аз Тоҷикистону Узбекистон ва Қирғизистон, ҳарчанд медонанд, ки дар ватанашон ин амали онҳо ҷиноят аст ва қонун барои он чандин соли зиндонро пешбинӣ кардааст, аммо аз роҳи худ намегарданд.
Озодӣ бар ивазӣ ним соли ҷанг. Дилшод муҳоҷири узбекистонӣ аз раҳбари ширкати хусусии низомии “Вагнер”, Евгений Пригожин чунин пешниҳод гирифт. Зиёд фикр накард ва ба ин шарт розӣ шуд. Он замон ӯ ду сол дар зиндон адои ҷазо карда буд ва намехост, ки даҳ соли дигар пушти панҷара бимонад.
Дилшод, ҷангҷӯи собиқи “Вагнер” дар оила писари ягона буд. Дилшод дар суҳбат ба бахши «Мигрант Медиа» мегӯяд, вақте ӯро ба ҷанг даъват карданд, танҳо ба хотири баромадан аз зиндон розӣ шуд ҷонашро дар маърази хатар гузорад.
“Рафта имзо кардам. Барои ман муҳим набуд, ки оқибат чӣ мешавад, фақат як фикр доштам, ки мебарояму волидонамро мебинам,»-гуфт ин ҷангҷӯи собиқи "Вагнер".
Гузориши видеоиро дар инҷо тамошо кунед:
Дар давраи пандемия Дилшод корашро аз даст дод. Ба хона баргашта наметавонист, зеро марзҳо баста буданд. Ӯ дар як ширкат чун боркашон ба кор даромад. Дар рӯзи аввалӣ корӣ бо гумони қочоқи маводи мухаддир боздошт шуд. Чанд бор ба Сафорати Узбекистон дар Маскав муроҷиат карда, хостори истирдодаш ба ватан шуд. Аммо ин дархости ӯ бенатиҷа буд. Дар ниҳоят ба шарти гузоштаи ширкати “Вагнер” розӣ шуд ва ҷангро интихоб кард. Баъди имзои қарордод бо ин ширкат ӯро якуним моҳ ба машқи ҳарбӣ фаро гирифта, баъдан ба Бахмут фиристоданд.
“Ба ман яроқи "АГС" доданд, он аз мусалсал ё пулемёт ҳам калонтар аст. Вақте онро ба даст гирифтам, фикр кардам, ки ман дар ин шаҳр як ҷинояткорам. Тасаввур кардам, ки ба ман бозича доданд. Бовар намекардам, ки дар дастам силоҳи воқеӣ аст. Агар ҷангро ба тахтаи шоҳмот монанд кунем, ман дар ин тахта асп будам. Вазифаи ман аз болои дигар сарбозон ҷаҳида, тир андохтан буд,”-нақл мекунад Дилшод.
Бино ба оморҳо, дар ҷанг барои Бахмут, тақрибан 20 ҳазор ҷангиёни “Вагнер” кушта шудаанд. Ба гуфтаи Дилшод аз зиндони онҳо ҳамроҳ бо ӯ 93 маҳбуси дигар қарордоди ҷангро имзо карданд. Камтар аз нисфи онҳо зинда монданд.
Ин ҷангҷӯи собиқи “Вагнер” нақл мекунад, “онҷо Шумо мурдаҳоро мебинед. Ман ҳатто тасаввур намекардам, ки мебинам, чӣ тавр фарзандони одам кушта мешаванд. Кӯшиш мекардам, фикр кунам, ки ин ҳама хоб аст. Тасаввур кунам, ки ман он ҷо нестам. Ман то ҳол ба ёд намеорам, ки он ҷо чӣ гузашт. Намехоҳам.”
Баъди 6 моҳи ҷанг, Дилшод тибқи ваъда афв шуд ва ба зиндагии оддӣ баргашт. Ҳоло мардикорӣ мекунад. Ҳукумати Русия ба ӯ шаҳрвандӣ дод, вале пул не. Вале Дилшод худро нороҳат ҳис мекунад, чун мегӯяд, барои ватани худаш наҷангидааст ва “ту қаҳрамони кишвари худ нестӣ.”
Ба гуфтаи Дилшод ҳоло дар маҳбасҳои Русия ҳазор зодаи кишварҳои Осиёи Марказӣ адои ҷазо мекунанд. Узбекистониҳо барои идомаи адои ҷазо ба кишвари худ истирдод намешаванд. Байни ду кишвар чунин созишнома нест. Ин ҳам сабаб мешавад, ки ташвиқгарон ба осонӣ онҳоро ба ҷанг ҷалб кунанд. Барои ҳамин Дилшод аз роҳбарони кишварҳои Осиёи Марказӣ дархост дорад, ки шаҳрвандони худро аз зиндонҳои Русия ба ватан фиристанд.
«Ин ҷо онҳо хешу табор ва одами наздике надоранд. Намехоҳам, ки онҳо ранҷ кашанд. Мехоҳам онҳо ба кишвар баргашта, онҷо тибқи қонун адои ҷазо кунанд"
Қонунҳои Узбекистон ҳам мисли Тоҷикистон ширкати шаҳрванди ин кишварро дар ҷанги давлатҳои дигар манъ мекунад. Ҳукумати ин кишварҳо бо нашри эълон шаҳрвандонашонро огоҳ карда буданд, вале ҳамоно дар расонаҳо аз сарнавишти муҳоҷири узбек ё тоҷике гузориш дода мешавад, ки дар ҷанги Украина аз тарафи Русия меҷанганд ва дар аксар маврид ҷони худро аз даст медиҳанд.
Путин ва Эрдуғон се соат гап заданд, вале ба созиш нарасиданд

Раҳбарони Русия ва Туркия баъди се соати гуфтугӯ дар бораи идомаи содироти гандуми Украина тавассути бандарҳои Баҳри Сиёҳ ба созиш нарасиданд. Дидори Владимир Путин ва Раҷаб Таййиб Эрдуғон 4-уми сентябр дар шаҳри Сочи баргузор шуд.
Хабаргузории давлатии ТАСС навишт, баъд аз дидори роҳбарони ду кишвар ягон созишнома ба имзо нарасид.
Русия аз 17-уми июли имсол ширкаташро дар созиши содироти гандуми Украина боздошт. Ин созиши бесобиқа моҳи июли соли гузашта, зери сарпарастии Созмони Милал ва Туркия таҳия шуда, имкон медод, ки дар шароити ҷанг гандуми Украина аз бандарҳои Баҳри Сиёҳ ба кишварҳои Африқо, Ховари Миёна ва Осиё берун бурда шавад.
Путин ва Эрдуғон рӯзи 4-уми сентябр дар шаҳри Сочи барои дубора пайвастани Русия ба ин созишнома гуфтугӯ карданд, аммо гуфтугӯи ду роҳбарон ба ҷойе нарасид.
Владимир Путин дар нишасти хабарии муштарак гуфт, кишварҳои ғарбӣ Русияро дар мавриди ташаббуси Баҳри Сиёҳ "фиреб дода", Маскавро маҷбур карданд аз созиш хориҷ шавад.
Путин гуфт, дар сурати қабули шартҳои Русия ин кишвар омода аст, созишномаро "эҳё кунад". Аз ҷумла Маскав бар ивази барқарор кардани созиши интиқоли гандуми Украина талаб дорад, ки "Росселхозбонк" ба системаи SWIFT пайваст шуда, интиқоли қисмҳои эҳтиётӣ барои техникаҳои кишоварзӣ барқарор шавад.
Вай афзуд, ҳатто бе барқарор кардани созиши интиқоли гандум тавассути Баҳри Сиёҳ, Русия омода аст, то як миллион тонна гандумро бо нархи дастрас тавассути Туркия ба кишварҳои қашшоқ фиристад.
Раҷаб Таййиб Эрдуғон, раиси ҷумҳури Туркия аз омодагии кишвараш барои миёнравӣ байни Маскав ва Киев хабар дод.
Артиши азим, вале заъифи Русия. ВИДЕО

Якуним сол пеш Владимир Путин, президенти ин кишвар фармони таҷовуз ба хоки Украинаро содир кард ва умед дошт, ки дар чанд рӯз ин кишварро таслим мекунад. Пешбиниҳои Путин ботил баромад.
Тахмин меравад, ки артиши Русия панҷумин бузургтарин артиши рӯйи олам аст. Якуним сол пеш, вақте Владимир Путин, президенти Русия фармони таҷовуз ба хоки Украинаро содир кард, ӯ умед дошт, ки Киев дар чанд рӯз таслим ва Украина ишғол мешавад. Дар суҳбат бо хабарнигори "Садои Амрико" коршиносони амрикоӣ дар бораи бурду бохти нерӯҳои Русия табодули назар кардаанд.
Гари Шмидт, пажуҳишгари American Enterprise Institute, воқеъ дар шаҳри Вашингтон мегӯяд, аз он рӯз ҳаждаҳ моҳ гузашт ва Кремл барои пешбурди ҷанг беш аз 60 миллиард доллар харҷ кард.
"Ҳама ба сармояҳое, ки Кремл дар соҳаи низомӣ тахсис додааст, ишора намуда, исрор меварзиданд, ки "Мо имконоти воқеии низомӣ хоҳем дошт" . Бо гузашти якуним сол, ба қавли шореҳи стратегиву амниятии Шӯрои Атлантикӣ Ян Бжезинский, Русия "дар мавқеи дифоӣ қарор гирифтааст". Ӯ гуфт, таҷовузи Украина ибтидо ҳамчун амалиёти кутоҳмуддат тарҳрезӣ шуда буд, вале ба як низои тӯлонӣ мубаддал шуд. Ӯ гуфт:
"Ҳозир Русия дар мавқеи дифоӣ қарор дорад. Мутаассифона, ба онҳо вақти кофӣ барои кандани хандақ ва таҳияи майдонҳои мина фароҳам оварда шуд. Артиши Русия қудрати миқёси ҷаҳонӣ надорад, вале ба қадри кофӣ нерӯманд аст."
Имрӯз дар сафҳои артиши Русия наздики як миллион нафар ифои вазифа мекунад. Ба қавли Шмидт, сарфи назар аз сафарбарии нисбӣ ба артиш, талафоти бузурги ҷонӣ боис шудааст, ки баъзе воҳидҳои Русия ба пешбурди амалиёти ҳарбӣ қодир набошанд.
"Замоне бо ишора ба имконоти амалиёти зиреҳпӯшҳоии Русия онро ба абулҳавл ва ё нерӯи бузурги маҳвкунанда шабоҳат медоданд, - мегӯяд Шмидт. - Воеқият нишон дод, ки бе ҳамоҳангии амалиёт ва кумаки зарурии лоҷистикиву нерӯи ҳавоӣ ин азамат дигар вуҷуд надорад."
Бжезинский мегӯяд, низоъ бо Гурҷистон дар соли 2008-ум камбудиҳои ахлоқӣ ва нокомии фармондеҳону сохтори артиши Русияро айён намуд. Ба гуфтааш, он вақт "вазъ навмедкунанда буд ва Путин ваъда дод, ки онро ислоҳ мекунад. Ӯ барномаи 10-15-солаи муҷаҳҳазгардонии артишро оғоз кард".
Бжезинский мегӯяд, Маскав навсозии артишро шурӯъ карда, онро бештар муҷаҳҳаз ва фишурда гардонд. Низомиён бо артиш шартнома баста, ба сохтори тактикии баталёнҳои ғарбӣ гузаштанд.
Вале, ба қавли Гари Шмидт, "...бахши аосии пул на барои беҳбуди артиш, балки барои беҳбуди вазъи молии генералҳо ва коршакирон сарф шуд".
Генерали бознишастаи нерӯи ҳавоии ИМА Филлип Бридлов мегӯяд, Русия дар ҷанги Украина бо камбуди нерӯи ҷангӣ мувоҷеҳ буда, мушкил танҳо аз ҳисоби сафарбарии нерӯҳои тозанафас ҳал нахоҳад шуд. Бридлов, ки дар солҳои 2013-2016-ум фармондеҳи воломақоми паймони НАТО будааст, мегӯяд:
"Агар фикр мекунед, ки масъалаи Русия ҳал аст, шумо хато мекунед. Имкониятҳои ин кишвар ҳанӯз ҳам бузурганд. Вале барои Путин ҷуръати зиёде лозим хоҳад шуд, ки сафарбарӣ ба артиш ва дигар иқдомҳои заруриро пиёда кунад."
Ду сарбози русро барои саркашӣ аз рафтан ба ҷанг ҷазо доданд

Додгоҳи шаҳри Сочи дар Русия ду сарбоз якеро барои сарпечӣ аз бозгашт ба ҷанги Украина ва дигариро барои саркашӣ аз рафтан ба ҷанг ба ду соли корҳои ислоҳӣ маҳкум кардааст.
Додгоҳ ҳафтаи гузашта ҳукм кардааст, ки Юрий Малтсевский ба иҷро накардани фармон барои бозгашт ба ҷанги Украина ба ду соли корҳои ислоҳӣ ва Иван Кашин ба ду солу се моҳи корҳои ислоҳӣ маҳкум карда шаванд.
Ба гуфтаи додгоҳ, Юрий Малтсевский, ки ба амри фармондеҳонаш барои рафтан ба ҷангҳои Украина сарпечӣ кард, ҷазои сахттар гирифт.
Иван Кашинро, ки қаблан дар ҷангҳои Украина ширкат доштааст, ҷазои андак сабуктар додаанд. Дар сурати маҳкум шудан ба корҳои ислоҳӣ, зиндонӣ зери назорати посбонон нест ва ҳақ дорад, баъди кор озодона ба назди хешовандонаш равуо кунад.
Садамаи ду ҳавопаймо дар Украина ва марги халабонҳо

Дар пайи садамаи ду ҳавопаймои низомӣ дар Украина 3 халабон ба ҳалокат расидааст.
Ду ҳавопаймои таълимии Нерӯҳои ҳавоии Украина ҳангоми иҷрои супориши ҳарбӣ дар вилояти Житомир ба ҳам бархурдаанд.
Бино ба иттилои мақомоти Нерӯҳои ҳавоии Украина, дар байни кушташудаҳо, Андрей Пилшиков, халабони бригадаи 40 - уми нерӯҳои мусаллаҳи Украина ҳам ҳаст. Ӯ баъди ширкат дар ҳодисаҳои ҳамла ба Киев, дар моҳи феврал марти соли 2022 машҳур шуд. Пилшиков, ки бо лақаби “Ҷус” шинохта мешуд, борҳо зимни сӯҳбатҳояш бо расонаҳои украинӣ ва ғарбӣ даъват карда буд, ки ба Киев ҳавопаймоҳои замонавии ҷангӣ пешниҳод кунанд.
Хабарнигори бахши Украинии Радиои Озодӣ мегӯяд, ҳавопаймоҳои ба ҳам бархӯрда ба ҳавлии мардуми маҳаллӣ афтидаанд. Дар миёни сокинон талафот ба қайд гирифта нашудааст.
Ниҳоди давлатии тафтишотии Украина сабабҳои садамаи ҳавопаймоҳоро таҳқиқ ва ҳолати техникиву риояи қоидаҳои омодагӣ ба парвозро меомӯзанд.
Reuters: Душанбе ва Бишкек ба Русия дар фиреби таҳримҳо кумак мекунанд

Бино ба санадҳои гумрукӣ таҷҳизоти таҳримшуда ба Русия тариқи кишварҳое мисли Тоҷикистон, Арабистони Саудӣ, Туркия, Чин ва Қирғизистон роҳ ёфтаанд.
Оҷонсии Reuters дар як гузориши таҳқиқӣ маълум кардааст, ки бо вуҷуди ҷорӣ шудани таҳрим, ширкатҳои Русия аз моҳи май то июни имсол ба маблағи 1,2 миллиард доллар қисмҳои эҳтиётӣ, аз ҷумла, дасnгоҳҳои ширкати Northrop Grumman, дастгоҳи қаҳвапазӣ, гӯшиҳои махсуси телефон барои роҳбаладони ҳавопайморо харидорӣ кардаанд.
Бино ба хулосаи гузориш, ширкати ҳавопаймоии "Уралские авиалинии" аз замони оғози ҳамлаи бедалели Русия ба Украина, беш аз 20 навъи таҷҳизоти истеҳсоли Амрикоро ба Маскав ворид кардааст. Маълум нест, ки ширкати русӣ ин маҳсулотро чӣ гуна харидорӣ кардааст. Масъулини ширкат ин мавзӯъро шарҳ надоданд.
Ширкати Компания Northrop Grumman, эълон кард, ки бо ширкатҳои Русия харидуфурӯш накардааст ва таъкид намуд, ки ҷиддан тамоми қонуну қоидаҳои вобаста ба таҳрим ва содироти таҷҳизотро риоя мекунад.
То замони эълони таҳрим, ширкатҳои ҳайвпопаймоии Русия барои таъмиру назорати техникии ҳавопаймоҳои худ ба ширкатҳои азиме чун Lufthansa Technik муроҷиат мекарданд. Вақте ин ширкат хидматрасонияш ба Маскавро қатъ кард, Русия ба ширкатҳои хурдтар рӯ овард.
Барои мисол, таҳқиқ маълум кардааст, ки бахши хадамоти техникии ширкати ҳавоии S7 бо ширкати Air Rock Solutions-и Молдова ҳамкорӣ дорад. Бино ба нишондодҳо, дар 14 моҳи ахир, S7 аз ҳамкори молдовии худ ба маблағи 1,23 миллион доллар қисми эҳтиётӣ харидааст.
Масъулини ширкати Air Rock Solutions фурӯши маҳсулоташонро ба ширкатҳои Русия рад мекунанд. Иван Мелников, иҷрокунандаи вазифаи раҳбари ширкат гуфтааст, аксари харидорони онҳо аз Амороти Муттаҳидаи Араб ва Қирғизистонанд.
Таҳқиқи Reuters маълум кардааст, ки дар воқеъ аксари таҷҳизоти ин ширкат тариқи кишварҳои дигар ба Русия бурда шудаанд.
Баъди оғози ҷанги Русия дар Украина, дар баробари манъи парвози ҳавопаймоҳои Русия ба кишварҳои дигар, содирот ва фурӯши таҷҳизоти авиатсионӣ ба ин кишвар манъ шуд.
Ҳамчунин аз ширкатҳои ҳавоии Русия талаб шуда буд, ки ҳавопаймоҳои тариқи лизинг ба дастовардашонро ба кишварҳои истеҳсолкунанда баргардонанд. Коре, ки Русия онро иҷро накард. Аз ин рӯ ҳоло парвози ҳавопаймоҳои Русия ба аксар кишварҳо манъ аст.
"Барраи қурбонӣ". Таҳқиқоти Радиои Озодӣ дар бораи зиндониёни кушташуда дар Украина. ВИДЕО

Бахши қирғизии Радиои Озодӣ бахши дувуми таҳқиқоти худ оиди муҳоҷирон аз Қирғизистонро, ки дар ҷанги Украина қурбон шудаанд, нашр кард. Ин дафъа ба рӯзноманигорон муяссар шуд, ки бо хешовандони қурбониён ва ширкатдорони низоъ, ки аз маҳбас ба майдони ҷанг сафарбар шудаанд, сӯҳбат кунанд.
Эрлан Эрмеков, шаҳрванди 30-солаи Қирғизистон дар яке аз зиндонҳои Русия адои ҷазо мекард. Охири соли гузашта ӯ ба гурӯҳи зархаридони «Вагнер» шомил шуд. Дар яке аз охирин сӯҳбатҳои видеоӣЭрлан бо хонаводааш гуфтааст, “агар ҳамааш хуб шавад, пас аз шаш моҳ озод мешавам. Ин бароям як имконият аст.”
Эрмеков дар ин суҳбаташ гуфта буд, танҳо аз зиндоне, ки ӯ нигаҳдорӣ мешавад тақрибан 200 касро ба ҷанги зидди Украина мебаранд.
Гулнора Зокирова, модари Эрлан Эрмеков мегӯяд, писараш бори охир 31-уми январ занг зада буд. "Ӯ ба ман дурӯғ гуфт, ки ҳамчун ошпаз кор мекунад. Аммо маълум шуд, ки дар ҷанг иштирок мекардааст.”
Гузориши видеоиро инҷо тамошо кунед:
Эрмеков баъди чаҳор моҳи рафтан ба ҷанг ҳалок шуд. Ӯ яке аз нахустин қирғизистониҳое буд, ки иштирокаш дар ҷанги Украина расонаӣ гардид.
Ба нақли модараш, Эрлан Эрмековро ба ғоратгарӣ ва таҷовуз ба номус айбдор карда буданд. Ҳарчанд Гулнора Зокирова исрор меварзад, ки фарзандаш бегуноҳ маҳкум гардидааст, чун ҳангоми содир шудани ҷиноят дар Русия набуд. Вале зан натавонист бегуноҳии писараш исбот намояд ё ҳадди ақал ӯро ба зиндони Қирғизистон орад.
Ба гуфтаи Гулнора Зокирова, писараш нисфи муҳлати ҷазоро адо карда буд, аммо баъдан чун ваъдаи афвро гирифт, розӣ шуд ба ҷанг биравад.
"Ман гумон кардам, ки дар тобут чизе нест. Ба тарафи росташ снаряд бархӯрда, ӯро пора кардааст. Ӯ дар ҳамла иштирок намудааст. Онҳоро дар сафи аввал мегузоштаанд. Аз пеш ба сӯи онҳо украиниҳо тир меандозанд, дар сурати ақибнишинӣ чеченҳо мепарронанд. Аз пасашон русҳо тир холӣ мекунанд. Яъне дар байни ду оташ қарор мегиранд. Онҳоро ҳамчун барраи қурбонӣ истифода мекунанд,”-бо алам нақл мекунад ин модар.
Бахши қирғизии Радиои Озодӣ маълум кард, ки дар набардҳо барои Бахмут тақрибан 10 шаҳрванди Қирғизистон кушта шудаанд. Наздикони онҳо аз сӯҳбат бо хабарнигорон худдорӣ мекунанд. Ба нақли пайвандони яке аз зиндониёни кушташуда ба онҳо намегӯянд, ки хешовандашон чигуна кушта шудааст.
Аксари маҳбусоне, ки ба ҷанг мераванд, дар бораи ин тасмимашон ба наздикон нақл намекунанд. Аз ин рӯ, дар бораи теъдоди захмиён, кушташудагон ва умуман ширкатдорони ҷанг аз Қирғизистон омори дақиқ вуҷуд надорад.
Мирлан Токтобеков, коршиноси масоили муҳоҷират мегӯяд, дар аввал маҳбусоне ба ҷанг ҷалб мешуданд, ки ба ҷиноятҳои вазнин муттаҳам буданд. Чун ба гуфтаи ин коршинос, чунин гурӯҳи маҳбусон, ки мебоист солҳои тӯлонӣ дар зиндон бошанд, довталабона ба ҷанг мерафтанад. “Баъдан онҳоеро маҷбуран сафарбар мекарданд, ки мӯҳлати адои ҳукмашон ба поён мерасид. Аз рӯи маълумоти мо 30 нафар қирғизистониёне, ки бевосита шаҳрвандии Қирғизистонро доштанд, қурбон шудаанд. Боз онҳое низ ҳастанд,ки шаҳрвандии Русияро гирифтаанд,"-афзуд ин коршинос.
Қаблан муассиси гурӯҳи зархаридони «Вагнер» Евгений Пригожин гуфта буд, ки ҷалби маҳбусон ба ширкати хусусии низомии ӯ қатъ шудааст. Аммо онҳое, ки дар зиндонҳои Русия адои ҷазо мекунанд, мегӯянд, даъват ба ҷанг то ҳол идома дорад.
Наздикони қурбониён мегӯянд, баъди огоҳӣ ёфтан аз марги наздиконашон онҳоро боз як имтиҳони дигар интизор аст. Гирифтани тобут. Онҳо чанд ҳафта бояд мунтазир бимонанд ва дар аксар маврид пайдо ва шиносоӣ кардани кушташудаҳо аз миёни ҷасадҳои комилан сӯхта ва ё чанд пораи бадан, ки дар тобут гузошта шудаанд, сахт аст.
Модарони қурбониён борҳо ба ҳамватанонашон муроҷиат карданд,ки ба ҳеҷ ваҷҳ барои ширкат дар ин ҷанг розӣ нашаванд.
Тибқи хабарҳои расида, чандин зиндониёни тоҷикро ҳам аз маҳбасҳои Русия ба Украина бурдаанд. То ин дам хабари марги зиёда аз 20 нафари онҳо расонаӣ шудааст.
Ҷалби муҳоҷирону маҳбусони тоҷик аз ҷониби Русия дар ҷанги зидди Украина аз тобистони соли гузашта оғоз шуд. Он замон расонаҳо хабар доданд, ки артиши Русия дар ҷанг талафоти зиёд додааст ва бо ҷалби маҳбусон мехоҳад камбуди нерӯро ҷуброн кунад.
Вазири корҳои дохилии Тоҷикистон рӯзи 12-уми август дар нишасти матбуотӣ гуфт, дар бораи ба ҷанг сафарбар шудани тақрибан сад муҳоҷири тоҷик хабар доранд. Ҷанге, ки ҷомеаи ҷаҳонӣ онро хилофи қонунҳои байнулмилалӣ медонад ва Русияро барои талоши ғасби як кишвари мустақил зери таҳрим гузошт.
Зеленский хост, "саммити сулҳ" тирамоҳи имсол баргузор шавад

Президенти Украина Владимир Зеленский рӯзи чоршанбе гуфт, умедвор аст, "саммити сулҳ" дар бораи кишвараш тирамоҳи имсол баргузор хоҳад шуд.
Ба гуфтаи ӯ, гуфтугӯҳое, ки ҳафтаи равон дар Арабистони Саудӣ баргузор мешаванд, заминае барои ин ҳадаф аст.
Зеленский, дар изҳороте, ки хадамоти матбуотии ӯ нашр кард, гуфтааст, дар вохӯрии рӯзҳои 5-6 август дар шаҳри Ҷиддаи Арабистони Саудӣ намояндагони наздики 40 кишвар иштирок хоҳанд кард.
Зеленский ва тими ӯ якҷо бо кишварҳои ҳампаймон талош доранд, ки "саммити сулҳ" ҷонибдории бештар дарёфт кунанд. Интизор меравад, дар он усули асосии амалиёти хотима додан ба ҷанг қабул карда шавад. Яке аз бандҳои рӯзномаи чорабинӣ, ки аз сӯи Киев таҳия шудааст, барқарор кардани тамомияти арзии Украина мебошад.
Дар ҳоли ҳозир маҳалли баргузории саммит маълум нест. Мақомҳои расмии Украина ва Ғарб гуфтанд, Русия дар он иштирок намекунад.
Ҳамлаи бесарнишинҳои Русия ба Харков

Шаби гузашта дрон ё ҳавопаймоҳои бесарнишини Русия шаҳри шарқии Харковро дар Украина ҳадаф қарор доданд.
Ба гуфти мақомоти маҳаллӣ, дар натиҷаи ҳамла як нафар ба ҳалокат расида, бинои хобгоҳи як коллеҷ осеб дидааст.
Иҳор Терехов Мири Харков иброз дошт, ки ҳавопаймоҳои бидуни сарнишин дар канораҳои ин шаҳр исобат кардаанд.
Ба навиштаи мири Маскав Сергей Собянин, шаби гузашта як ҳавопаймои бидуни сарнишин ба бинои бисёртабақа дар маркази пойтахти Русия бархӯрдааст. Ба қавли ӯ, чанд дрони дигар аз тарафи низоми мудофиаи зиддиҳавоии русӣ хунсо шудааст.
Дар шабакаи Телеграм, Собянин хотирнишон кардааст, ки ҳафтаи гузашта ҳам ҳамин бино аз ҳамлаи ҳавопаймоҳои бидуни сарнишин зарар дида буд. Хабаргузории ТАСС навиштааст, ки дар пайи ҳамла дирӯз фурудгоҳи Внуковои Маскав муддати кӯтоҳе аз кор монда буд.
Ҳамлаи бесарнишинҳо ба бинои "Масква-Сити"

Шаби 30-юми июл Маскав мавриди ҳамлаи бесарнишин қарор гирифтааст. Ду бесарнишин ба Маҷмааи тиҷоратии “Маскав Сити” бархурда, парвозҳо аз фурӯдгоҳи “Внуково” барои як муддат баста шуданд.
Ба навиштаи расонаҳои давлатии Русия дар пайи ҳамлаи бесарнишинҳо, тирезаҳои як бинои маъмурӣ шикаставу тахриб шудаанд. Хабаргузории ТАСС аз захмӣ шудани як нафар хабар додааст. Мақомоти Маскав кори фурӯдгоҳи Внуковаро барои як муддат манъ ва дубора фаъол карданд.
Вазорати дифои Русия ҳам дар баёнияе имрӯз гуфт, шаби якшанбе ба ҳудуди Маркази тиҷоратии “Маскав Ситӣ” бо ду бесарнишин ҳамла сурат гирифт ва бесарнишинҳо нобуд карда шуданд. Ин ниҳод, ҳодисаро кӯшиши ҳамлаи террористии нерӯҳои Украина номидааст. Киев ба ин иддаҳо посух надодааст.
Дар ҳамин ҳол амалиёти ҷавобии нерӯҳои Украина ба минтақаҳои ҷанубу шарқии Русия идома дорад. Муовини вазири дифои Украина, Ана Маляр имрӯз дар саҳифаи Телеграм хабар додааст, ки низомиёни украинӣ “оҳиста, аммо дуруст” ба самти Бердянск ва Мелитопол дар минтақаи Запороже пеш мераванд.
Дар як моҳи ахир Маскав чаҳор бор мавриди ҳамлаи ҳавопаймоҳои бесарнишин қарор гирифтааст.
Артиши Украина рӯзи 30 июл гуфт, пули Чонар, ки Қримро бо қисмати ишғолшудаи вилояти Херсон мепайвандад, дар як ҳамлаи рӯзи гузашта осеб дидааст.
Мақомоти минтақаи ғасбшудаи Херсон ҳам аз ҳамлаҳои мушакии украина ба хатти роҳи оҳан хабар дода, иддао кардаанд, ки ҳамлаҳо безарар гардонида шуданд. Киев масъулияти ин ҳамлаҳоро бар дӯш нагирифтааст.
Ҳамлаи бесарнишинҳо ба Маскав

Вазорати дифои Русия иддао дорад, ки нерӯҳои ҳавоии ин кишвар субҳи душанбе ду бесарнишин ё дрони Украинаиро дар фазои шаҳри Маскав роҳгирӣ ва нобуд карданд.
Шаҳрдори Маскав Сергей Собянин ҳам дар "Телеграм" навиштааст, ки ин ду бесарнишин соатҳои тақрибан 4-субҳ ба вақти маҳаллӣ ба ду бинои ғайристиқоматӣ дар пойтахти Русия бархӯрдаанд. Ба гуфтаи шаҳрдори Маскав, ин ҳамла "талафоти ҷонӣ дар пай надоштааст".
Хабаргузории "Рейтерз" ҳам чанд аксро аз маркази Маскав, ҷое ки бесарнишинҳо бархӯрдаанд, нашр кардааст. Ба иттилои расонаҳои байналмилалӣ, яке аз бесарнишинҳо дар маҷмаи Вазорати дифои Русия бархӯрдааст. Мақомоти Украина то кунун дар ин бора ибрози назар накардаанд.
Ҳамлаи бесарнишинҳо ба Маскав дар ҳоле сурат мегирад, ки рӯзи гузашта Киев ва Маскав якдигарро ба ҳамла ба калисои таърихӣ дар шаҳри Одесса воқеъ дар ҷануб-ғарби Украина, муттаҳам карданд.
Владислав Назаров, сухангӯи фармондеҳии амалиёти артиши Украина дар ҷануб гуфт, ки дар ин ҳамла 2 нафар кушта шуда ва 20 тани дигар маҷрӯҳ шуданд.
Видеоҳои нашршуда дар шабакаҳои иҷтимоии Украина нишон медиҳад, ки калонтарин калисои ҷомеи Одесса, ки 214 сол таърих дорад, осеби зиёд дидааст. Дар як видеои дигар як марди ваҳшатзада аз паёмадҳои ҳамла мегӯяд, ки "дигар калисое вуҷуд надорад".
ЮНЕСКО, Созмони омӯзишӣ, илмӣ ва фарҳангии Созмони Милали Муттаҳид ҳамлаҳои Русия ба марказҳои бостонии Одессаро, ки низ зери ҳифозати Конвенсияи мероси ҷаҳонӣ аст, маҳкум кард ва хоҳони қатъи бомбаборони ин марказҳо шуд.
Даргириҳо миёни нерӯҳои Русия ва Украина дар рӯзҳои ахир бештар шудааст.
Ҷанг занони Украинаро ба сад бало гирифтор кард. ВИДЕО

Даҳҳо ҳазор зани украинӣ ҳоло дар баробари мардон ҳам дар артиш хидмат мекунанд ва ҳам ба ҷанге мераванд, ки Русия дар ватанашон оғоз кард.
Дар ин миён ҳазорон зани дигар бо фишору бемориҳои равонӣ меҷанганд, ки ҷанг ба сарашон овард ва саъй доранд, зиндагиашонро аз нав бисозанд.
Светлана Косолапова, яке аз заноне аст, ки танҳо мондааст, чун шавҳари сарбозаш дар ҷанг кушта шуд. Мегӯяд, пеш аз ҷанг зиндагии орому осуда ва барномаҳои зиёде барои истироҳат доштанд. Светлана Косолапова, ҳамсари сарбози кушташуда гуфт: "Понздаҳ сол зиндагии шоде доштем. Ҳамаро дар як рӯз аз ман гирифтанд. Мо ҳам оянда доштем. Моҳи апрел ба куҳҳои Карпат билет доштем."
Видеоро инҷо тамошо кунед:
Моҳи феврали соли 2022 неруҳои Русия зодгоҳашон, шаҳри Луганскро ишғол карданд. Мегӯяд, ки зиндагӣ барои ӯву ду фарзандаш ба як кобуси бепоён табдил ёфт. "Ҳатто пас аз марги шавҳарам, омада маро барои бозпурсӣ мебурданд, бачаҳоро маҳкам мекарданд. Хӯрокамонро мегирифтанд" - афзуд, Светлана Косолапова, ҳамсари сарбози кушташуда
Ба ғайр аз фирор, аз шиканҷаи равонӣ дигар илоҷе надошт. Агарчӣ ҷое барои рафтан надошт, ду фарзандашро гирифту гурехт, то зинда бимонад.
Айни замон даҳҳо ҳазор зани украинӣ дар баробари мардон дар артиш хидмат мекунанд ва ё ба зидди неруҳои Русия меҷанганд. Аммо онҳое, ки дар ақибгоҳ мондаанд, бо бемориҳои равонӣ ва мушкилоти зиндагӣ меҷанганд.
Ба доди Косолапова Бунёди Маша, як созмони ғайриҳукуматие расид, ки ба занону кӯдакони осебдида дар ҷанг кумак мерасонад.
Мария Ефрошина, аз бунёдгузорони созмон мегӯяд, занон ҳоло ба мушкилоти комилан нав рӯ ба рӯ шудаанд ва ҳар вақт назди онҳо меоянд, аз зиндагӣ ноумед ҳастанд. Мария Ефрошина, муассисаи “Бунёди Маша” гуфт:
“Ҳаваси зиндагӣ надоранд, маъние дар зиндагӣ намебинанд. Ин дақиқан ҳамон чизест, ки душман бо мо кард. Душман на танҳо занонро кушт, балки аз назари равонӣ ҳам нобуд кард. “
Светлана Косолапова офияти равонӣ гирифт. Батадриҷ ба худ омад ва ба дигарон кумак карданро омӯхт. Ҳоло дар гуруҳи равоншиносӣ кор мекунад, ки ба кудакони гирифтори аутизм кумак мерасонанд.
"Ман ҳоло ба ҷое расидам, ки дигар на фақат кумак гирифта метавонам, балки ба дигарон мадад мерасонам." - гуфт вай
Мисли занони дигари украинӣ Косолапова дигар илоҷе ба ғайр аз созиш бо тақдири гузаштааш надорад. Акнун саъй дорад, барои худ оянда ва зиндагии беҳтарро бисозад, вале бе як азизаш, ки ҷанг ӯро аз Светлана гирифт.
Вазорати дифои Русия: Хабарнигори "РИА Новости" кушта шуд.

Вазорати дифои Русия рӯзи 22 июл аз кушта шудани хабарнигори низомии Оҷонсии давлатии Русия ё "РИА-Новости" хабар додааст.
Вазорат аз ин хабарнигор Ростислав Журавлев ном бурда, дар шабакаи Телеграми худ навиштааст, вай ҳангоми тирандозӣ дар як минтақаи аз сӯйи Русия ғасбшудаи Украина, дар виояти Запароже кушта шуд. Ин ниҳод ҳамчунин аз маҷрӯҳ шудаи як корманди дигари "РИА Новости", Константин Михалчевский хабар дод.
Мақомоти Русия иддао кардааст, ки артиши Украина аз бомби хушаӣ истифода намудаанд. Тасдиқи дурустии ин хабар аз манбаъҳои дигар феълан номумкин аст.
Аз оғози моҳи июн дар ин минтақа ҷанг идома дорад. Бино ба иттилои Иттифоқи журналистони Русия хабарнигорони “Известий” Роман Полшаков ва наворбардор Дмитрий Шиков ҳам ҷароҳат бардоштаанд.
Кушта шудани чандин нафар, аз ҷумла кӯдакон дар ҳамлаи Русия ба минтақаҳои Украина

Бар асари ҳамлаҳои мушакӣ ва зарбаҳои ҳавоии низомиёни Русия ба минтақаҳои аҳолинишини Украина, дар 24 соати ахир, дасти кам шаш нафар, аз ҷумла ду кӯдак кушта шуда, анборҳои ғалла осеб дидаанд. Дар ин бора артиши Украина рӯзи 22 -юми июл хабар додааст.
Бино ба гузоришҳо дар як шабонарӯзи ахир артиши Русия ба минтақаҳои аҳолинишин ва мавқеъҳои сарбозони Украна 16 ҳамлаи мушакӣ ва 20 зарбаи ҳавоӣ анҷом додаанд. Дар миёни кушташудаҳо ва захмиён ғайринизомиён ҳам ҳастанд. Дар ин ҳамлаҳо, анбор ё нуқатаҳои нигаҳдории ғалла дар ҷануби Украина осеб дида, беш аз 70 манзили истиқоматии сокинон ва биноҳои дигар вайрон шудааст.
Ситоди кулли нерӯҳои мусаллаҳи Украина аз хатари эҳтимолии ҳамлаҳои нав хабар додааст: “Душман нерӯи аслии худро ба самти Купянск, Лиманск, Бахмут, Авдиевка ва Маринск равона кардааст. Дар як шабонанрӯзи ахир беш аз 40 задухурди мусаллаҳона ба амал омад.” -
Бино ба иттилои Павел Кириленко, раиси вилояти Донетск, дар шимоли ин минтақа, ки чанд моҳ боз он ҷо задухурди шадид идома дорад, бар асари тирборони сарбозони рус, 4 нафар, аз ҷумла ду кӯдаки 10 ва 16 сола кушта шудаанд. Ба гуфтаи Кириленко, кӯдакон бародару хоҳар буда дар як ҳамлаи мушакии низомиёни Русия ба хонаашон фавтидаанд.
Мақомоти Украина мегӯянд, дар пайи тирборон ҳамчунин дар шаҳраки “Ню-Йорки”-и Донетск, воқеъ дар тақрибан 40 километрии ҷанби Бахмут, чаҳор ғайринизомӣ аз ҷумла як зану шавҳар кушта ва як сокини дигар захмӣ шудааст.
Чанд рӯз боз ҳамлаи мушакӣ ба иншооти бандарҳои украина дар Баҳри Сиёҳ идома дорад. Дар натиҷа анборҳои нигаҳдории ғалла дар минтақаи Одесса оташ гирифта, миқдори хеле зиёди маводе, ки барои содирот нигаҳдорӣ мешуд, нобуд карда шудааст.
Русия рӯзи 21 июл гуфт, ки нерӯҳои дарёии он дар шимолу ғарби Баҳри Сиёҳ як "машқ"-и мустақими оташнишонӣ анҷом додааст.
Қаблан Вазорати дифои эълон карда буд, ки боркашонӣ ба бандарҳои Украина манъ шуда, ҳамаи киштиҳое, ки ба бандарҳои мазкур ҳаракат мекунанд, ҳамчун "интиқолдиҳандаи эҳтимолии борҳои низомӣ" ҳисобида хоҳад шуд.
Гуфтугӯ