Шарофиддин Гадоев, раҳбари Ҷунбиши ислоҳот ва рушд ва яке аз мухолифони давлати Тоҷикистон дар хориҷ, аз қарори як гуруҳи Созмони Милал истиқбол кард, ки гуфтааст, ҳукумати Тоҷикистону Русия дар рабудану ба Душанбе фиристодани ӯ нақш доранд.

Гуруҳи кории Созмони Милал оид ба боздоштҳои худсарона бо судури як қароре гуфт, ки Шарофиддин Гадоев моҳи январи соли 2019 ихтиёрӣ ба Тоҷикистон нарафтааст, балки ӯро мақомоти ду кишвар ғайриқонунӣ ба Душанбе бурдаанд.

Гуруҳи мазкур гуфт, ҳукуматҳои ҳарду кишвар бояд барои ин амалҳои ғайриқонунӣ ба ин мухолифи давлат ҷуброн бипардозанд.

Шарофиддин Гадоев рӯзи 25-уми январ дар як паёми видеоӣ аз Ҳолланд ба Радиои Озодӣ гуфт: “Қарори Гуруҳи кории Созмони Милали Муттаҳидро одилона медонам ва ин қарори СММ дар марҳилаҳои баъдӣ дар Додгоҳи Аврупо ва дар Додгоҳи Байналмилалӣ мавқеи моро мустаҳкам хоҳад кард. Ғайр аз ин, дар додгоҳи гражданӣ, ки барои барқарор кардани зарари моддиву маънавӣ аз ҷониби ҳукумати Тоҷикистону Русия ва инчунин аз ҷониби ширкати “Сомон Эйр” ба мо дар додгоҳи гражданӣ кумак хоҳад кард.”

Наворро инҷо бинед:

Embed ба дигарон фиристед

Шарофиддин Гадоев: Қарори Созмони Милал одилона аст

Аз ҷониби Радиои Озодӣ

Embed ба дигарон фиристед

Нусхабардорӣ шуд

---

бар px баландӣ px

---

URL нусхабардорӣ шуд

Феълан кор намекунад

0:00 0:03:03 0:00

Гадоев ҳамчунин гуфт, қазияи рабуданаш метавонад барои афроди дигаре, ки ба мисли ӯ аз Русия ғайриқонунӣ ба Тоҷикистон бурда шудаанд, намунаи ибрат шавад.

“Ман аввалин ва охирин нафар нестам, ки аз Русия дуздида мешаванд. Аввалин нафаре ҳастам, ки аз ин ҳолат бо талоши кишварҳои ғарбӣ ва созмонҳои байналмилалӣ ва ҷомеаи шаҳрвандии Тоҷикистон озод шудаам. Онҳое, ки наздиконашонро аз Русия дуздида ба Тоҷикистон меоранд ва бегуноҳ ба хотири мавқеъ ва дидгоҳҳои сиёсиашон ба муддатҳои тӯлонӣ равонаи зиндон мекунанд, метавонанд, аз ин имкониятҳо истифода баранд. Барои барқарор кардани адолат ва ҳаққу ҳуқуқи наздиконашон талош варзанд,” – афзуд ӯ.

Шарофиддин Гадоев рӯзи 13-уми феврали соли 2019 ба Маскав рафт, вале субҳи 15-уми феврал дар Душанбе пайдо шуд. Мақомоти интизомӣ мегуфтанд, ки ӯ ихтиёран ба Тоҷикистон баргаштааст, вале баъди муроҷиатҳои ҷомеаи байналмилалӣ, ҳукумат ба ӯ иҷоза дод, дигарбора ба Ҳолланд, макони иқомати доимиаш баргардад.

Идораи "Роскомнадзор" ё Хадамоти федеролии назорат дар бахши алоқаи Русия бозии маъруф дар миёни кӯдакону наврасон Roblox-ро дар ин кишвар баст. Roblox платформаи бозии кӯдакон дар Амрико аст.

Рӯзи сеюми декабр корбарон дар Русия бинобар мушкили дастрасӣ, натавонистанд ба ин бозӣ ворид шаванд.

Мақомоти "Роскомнадзор" сабаби бастани бозии Роблоксро "паҳн кардани маводҳои дорои таблиғ ва сафедкунандаи оммавии терроризм, даъват ба зӯровариву қонуншиканӣ", номиданд.

Ба бовари масъулини "Роскомнадзор", бозӣ дорои маводҳоест, ки метавонад ба тарбияву ахлоқи кӯдакон осеб расонад.

Ҳамчунин таъкид шудааст, ки кӯдакон метавонанд дар ин бозӣ ба "табъизи ҷинсӣ" рӯ ба рӯ шаванд, чун ба иддаои "Роскомнадзор", афроди кӯдакозор ё педофилҳо метавонанд аз ин бозӣ барои шиносои ва ҷалби кӯдакон ба худ истифода баранд.

"Роблокс" ки дар семоҳаи аввали соли ҷорӣ рӯзона ба таври миёна 151,1 миллион корбари фаъол доштааст, аз сӯи чанд кишвар, аз ҷумла, Ироқ ва Туркия бинобар нигарониҳо дар мавриди истифодаи "шикорчиён" аз ин платформа барои сӯистифода аз кӯдакон, манъ шудааст. Ин бозӣ дар Тоҷикистон ҳам миёни наврасон маъруф аст.

Сергей Миронов, вакили Думаи давлатии Русия дигарбора пешниҳоди ҷорӣ кардани виза барои кишварҳои Осиёи Марказиро матраҳ кард.

Вай дар барномаи яке аз телевизионҳои Русия дубора ба ин мавзӯъ таъкид намуда, пешниҳод кард, ки ин мавзӯъ бояд ба таври ҷиддӣ баррасӣ шавад.

Ба иддаои сиёсатмадори рус, сокинони маҳаллӣ дар бархе аз минтақаҳои Русия маҷбур шудаанд аз хонаву зодгоҳи худ кӯч банданд, чун муҳоҷироне, ки аз Осиёи Миёна омадаанд, он ҷо қонунҳои худро ҷорӣ кардаанд.

Ба пешниҳои ин вакил, муҳоҷирон бояд ба Русия фақат бо виза ё раводид роҳ дода шаванд. Вай қаблан пешниҳод карда буд, ки кишвар аз низомӣ патентӣ барои муҳоҷирон даст кашида, бо анҷоми кор, онҳо бояд ба ватанашон баргардонида шаванд.

Ин бори аввал нест, ки сиёсатмадорони рус пешниҳоди мекунанд, ки бо кишварҳои минтақа виза ҷорӣ шавад. Алексей Горовой, муовини вазири корҳои хориҷии Русия ҳам ин тасмимро муҳим хонда буд.

Русия бо Тоҷикистон ва давлатҳои дигари минтақа низоми бераводид дорад. Иддае аз коршиносон бар инанд, Русия ба нерӯи корӣ эҳтиёҷ дорад ва ин тасмим метавонад вазъро аз будаш бадтар кунад.

Дар Тоҷикистон ба зидди марде парвандаи ҷиноӣ боз кардаанд, ки пеши роҳи тобути як ҳамдеҳаи пирашро дар ноҳияи Данғара гирифта, монеи дафни муносиби ӯ шудааст.

Вазорати корҳои дохилии Тоҷикистон рӯзи 2-юми декабр бо нашри баёния гуфт, дар ин бора аз писари шахси фавтида шикоят гирифт. Аз ҷонибҳо ном бурда нашудааст.

Даъвогар гуфтааст, яке аз ҳамдеҳагон вақти маросими видоъ ва ба оромгоҳ бурдани ҷасади падари 72-солааш пеши роҳи тобутро гирифта, баргардондани 8 ҳазор сомонӣ пулеро талаб кард, ки гуё падараш аз ӯ қарз гирифтаву барнагардонидааст. Дар асл, ба гуфтаи даъвогар, чунин талаб бепоя аст.

Моҷаро рӯзи 20-уми октябри имсол сурат гирифта, ҳоло ба зидди марди гумонзад бо иттиҳоми “тамаъҷӯӣ бо таҳдиди ифшои маълумоти бадномкунанда нисбат ба ҷабрдида ё наздикони ӯ” парванда боз кардаанд.

Дар Тоҷикистон бар асоси анъана пеш аз намози ҷаноза, имом аз ҳозирон мепурсад, ки агар фавтида аз онҳо қарздор бошад ва ё баръакс, наздиконашон дар ҳаминҷо ҳастанд ва масъулияти бозгардонидани қарзро бар дӯш мегиранд.

Гирифтани пеши роҳи тобут ва ба ҷанҷол омехта кардани маросими дафн дар Тоҷикистон аҳёнан сурат мегирад ва ин бори аввал аст, ки Вазорати умури дохилӣ аз чунин шикояте хабар медиҳад.

Акнун дар сурати собит шудани иттиҳом ва дурӯғ будани қарздории фавтида мумкин аст, марди гумонзадро камаш ба 5 сол зиндон маҳкум кунанд. Дар баёнияи вазорат мавқеи муттаҳам ба ҷиноятро нагуфтаанд.

Ширкати “Самсунг Электроникс” рӯзи 2-юми декабр нахустин телефони сеқабатии худро муаррифӣ кард, то мавқеашро дар бозори пуррақобати телефонҳои ҳамроҳ мустаҳкамтар кунад.

Телефони “Galaxy Z TriFold” аз лавҳ иборат буда, дар муқоиса ба телефони пешинаи “Самсунг Galaxy Z Fold 7” 25 дарсад бузургтар аст.

Агар пули кофӣ доред, метавонед бо арзиши 2440 доллар бихаред. Муовини мудири “Самсунг” мегӯяд, аз он навъи телефонҳои хосест, ки баъзе аз муштариён мехоҳанд.

Фурӯши телефони “Самсунг Трифолд” аз рӯзи 12-уми декабр дар Куриёи Ҷанубӣ оғоз меёбад ва ҳамин сол дар Чину Сингапур, Тайван ва Имороти Муттаҳидаи Арабӣ онро метавон ёфт. Фӯруши он дар Амрико дар семоҳаи аввали соли оянда оғоз меёбад. Кай ба Тоҷикистон мерасад, маълум нест.

Интизор меравад, рақобат дар истеҳсоли телефонҳои ҳушманд бо лавҳи нарм сахттар шавад. Ширкати “Ҳуавей”-и Чин моҳи сентябри гузашта ҳамингуна телефони худро муаррифӣ кард. Мумкин аст, ширкати “Apple" соли оянда ин корро кунад.

Аммо ин навъи телефонҳо ҳоло харидори зиёд надоранд. Таҳлилгарони ширкати “Каунтерпойнт Ресерч” гуфтаанд, ки ин навъи телефонҳо дар бозори ҷаҳонӣ имсол камтар аз ду дарсад будаанд ва то соли 2027 ҳиссаи онҳо дар бозорҳо аз 3 дарсад поинтар мемонад.

Дар Русия пешниҳод доранд, ки созишнома дар бораи низоми душаҳрвандӣ бо Тоҷикистон бекор карда шавад.

Михаил Делягин, муовини раиси Кумитаи сиёсати иқтисодии Думаи давлатӣ, дар номае ба ҳукумати Русия лағви ин созишномаро талаб кардааст.

Ӯ навиштааст, санади мазкур моҳияти аслии худро гум карда, сабаби “муҳоҷирати бесифат” шудааст.

Баъзе аз фаъолони шабакаҳои иҷтимоӣ навиштанд, агар чунин аст, созишномаи ҳузури пойгоҳи 201-и Русия дар Тоҷикистон низ бекор карда шавад, чун ин аҳдномаҳо дар як баста қабул шуда буданд.

Созишномаи душаҳрвандӣ бо Русия дар соли 1995 имзо шуд, як сол баъд аз он аз тарафи порлумонҳои ду кишвар ба тасвиб расид.

Делягин дар номааш ҳадафи онро кумак ба эҳёи баъдиҷангии Тоҷикистон ва қабули соҳибони фарҳанги русӣ дар кишвараш номида, афзудааст, ки ҳарду мақсад иҷро шудаанд.

Пештар, моҳи майи имсол, узви дигари порлумони Русия Сергей Миронов низ пешниҳод карда буд ки банди марбут ба имконияти доштани душаҳрвандӣ аз Қонуни асосии Русия бардошта шавад.

Тоҷикистон бо Русия низоми душаҳрвандӣ дорад ва солона садҳо тоҷикистонӣ ҳамзамон шиносномаи русӣ ҳам мегиранд. Аксари онҳо барои раҳоӣ аз ранҷи пулису патент ва дарёфти имтиёзҳое ба мисли ёрипулӣ ба фарзандон ва харидани хона шаҳрванди Русия мешаванд.

Дар айни замон баъзеи онҳо ҳамчун шаҳрванд ба ҷанги Русия зидди Украина низ фиристода мешаванд. Дар тақрибан чор соли ҷанг хабари марги даҳҳо нафари онҳо расонаӣ шудааст.

Саида Мирзиёева, духтари раисҷумҳури Узбекистон Шавкат Мирзиёев ва ҳамзамон раиси дастгоҳи иҷроияи президент, дар як гармхона дар Тошканд санҷиш гузарондааст.

Мансабдорони узбек дар аввал ҷаласаи кумисюни зистмуҳитиро баргузор карда, дар поёни он ба тафтиши коргоҳҳое рӯ оварданд, ки ба вазъи экологӣ зарар мерасонанд.

Маълум шудааст, ки танҳо дар як гармхона ҳар рӯз 150 кило ангишт месӯзонанд. Духтари президенти Узбекистон иброз доштааст, ки набояд муҳити зист қурбони фоидаи молӣ гардад ва дастур додааст, ки дар ин коргоҳ филтр ё дастгоҳи поксозии ҳаво гузошта шавад.

Вай дар суҳбат бо мудири гармхона таъкид кард, ки душвориҳои зистмуҳитӣ бояд бо ёрии соҳибкорон ҳал шаванд, то онҳо низ фаъолияти худро дар чорчӯби қонун ва бидуни хатар ба муҳити зист идома диҳанд.

Мирзиёева талаб кардааст, ки барои соҳибкорон давраи омӯзишӣ ва маъракаҳои хариду фурӯши таҷҳизоти зистмуҳитӣ барпо намоянд.

Ҳавои Тошканд дар тирамоҳи имсол чанд дафъа дар миёни шаҳрҳои олудатарини ҷаҳон ҷой гирифт.

Вазъият дар минтақаҳои дигари Узбекистон ҳам нигаронкунанда будааст. Фаъолони ҷомеаи шаҳрвандӣ дар вилояти Фарғона аз мақомот кумак хоста, дар бораи ҳавои олуда оҳангу тарона таҳия карданд.

Пас аз он бо фармони раисҷумҳури Узбекистон Шавкат Мирзиёев кумисюни махсуси зистмуҳитӣ ташкил шуд. Ин ниҳод ҳар рӯз амалиёт мегузаронад. Ҳукумат ваъда додааст, ки гардиши обро дар ҷӯйборҳо барқарор мекунад, кӯчаҳои шаҳрҳо шуста мешаванд ва барои мубориза бо гарду ғубор моҳи ноябр дар Тошканд фаввораҳо фаъол буданд.

Акнун ворид намудани таҷҳизоти поксозии ҳаво аз боҷи гумрукӣ озод шуда, дар коргоҳҳо ва гармхонаҳо имкони истифодаи навъҳои алтернативии сӯзишворӣ санҷида мешавад.

Сафири Чин дар Кобул бо масъулони Вазорати корҳои хориҷии ҳукумати "Толибон" дар пайванд ба кушта шудани шаҳрвандони ин кишвар дар марзи Тоҷикистону Афғонистон суҳбат кардааст.

Тибқи иттилои "Толибон" аз 3-юми декабр, муовини вазири корҳои хориҷии ин гурӯҳ Муҳаммаднаим Вардак дар мулоқот бо Чжао Шэн аз кушта шудани шаҳрвандони Чин дар ноҳияҳои наздимарзии Тоҷикистон "ибрози таассуф" намудааст.

Бар пояи ин баёния, "Толибон" кушта шудани шаҳрвандони Чин аз хоки Афғонистонро кори "душманон" хондаанд. Дар баёния аз ҳеч созмону гурӯҳе ном бурда нашудааст.

Ин баёния аз қавли сафири Чин мегӯяд, "омилони ин ҳодиса мехоҳанд, робитаҳоро байни Чин ва Афғонистон халалдор кунанд".

Рӯзи 2-юми декабр Амирхон Муттақӣ, вазири корҳои хориҷии ҳукумати "Толибон" ҳам дар тамос бо Сироҷиддин Муҳриддин, ҳамтои тоҷикаш бо ишораи бо робитаҳои рӯ ба рушди ду тараф гуфтааст, "баъзе аз ҳалқаҳо талош доранд ба ин раванд осеб бизананд". Вай ҳам ба ҳалқа ё гурӯҳҳое, ки мехоҳанд робитаҳои Тоҷикистону Афғонистонро халалдор кунанд, ишорае накард.

Дар як ҳафтаи охир аз хоки Афғонистон ба ноҳияҳои наздимарзии Тоҷикистон ду ҳамла анҷом шуда, панҷ шаҳрванди Чин кушта ва панҷ тани дигар захмӣ гаштаанд. Онҳо дар як корхонаи заршӯйӣ дар ноҳияи Шамсиддин Шоҳин ва ширкати роҳсозӣ дар ноҳияи Дарвоз кор мекарданд.

Гурӯҳи "Толибон" дар пайи ҳамлаи шоми 30-юми ноябр ба роҳсозони чинӣ дар ҳудуди ноҳияи Дарвози Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон гуфтанд, ки ду танро дар пайванд ба ин ҳодиса дар ноҳияи Моймайи Бадахшони Афғонистон боздошт кардаанд. Ин гурӯҳ иддао кардааст, ки таҳқиқот дар ин бора оғоз шудааст.

Дар як моҳи ахир дар Тоҷикистон шикоятҳо аз гирифторӣ ба бемории зукому роҳҳои нафас дар Тоҷикистон якбора зиёд шудааст. Мутахассисон яке аз сабабҳои якбора зиёд шудани ин бемориҳоро ба коҳиши боришот, тағйирёбии иқлим ва ҳавои ғуборолуд, рабт медиҳанд.

Маркази назорати давлатии санитарию эпидемиологии вилояти Суғд, дар як муроҷиат аз сокинони хостааст, барои пешгирӣ аз бемориҳои мавсимӣ, чораҳои зарурии беҳдоштиро ҷиддан риоя кунанд. Ба гуфтаи ин ниҳод, нишонаҳои аввалини бемориҳои мавсимӣ одатан бо баланд шудани ҳарорати бадан, сулфа, дарди гулӯ, хастагии ногаҳонӣ ва дарди мушакҳо оғоз меёбанд.

Марказ тавсия додааст, ки ҳавои утоқҳои корӣ ва истиқоматӣ бояд мунтазам тоза карда шавад ва пӯшидани ниқоб дар ҷойҳои серодамро низ муҳим номидааст. Пизишкони ин ниҳод таъкид кардаанд, ки сокинон аз истифодаи худсаронаи антибиотикҳо худдорӣ кунанд.

Солҳои ахир махсусан дар охири фасли тирамоҳ ва зимистон, шикоятҳо аз зуком ва бемориҳои шадидироҳҳои нафас зиёд мешавад. Ба гуфтаи сокинон, нишонаҳои ин беморӣ ба COVID-19 монанд аст. Мақомот мегӯяд, ин зукоми мавсимӣ аст.

Баҳром Иноятзода, раиси пешини шаҳри Кӯлоб, ки дувоздаҳ сол аз озодӣ маҳрум шуда буд, пеш аз муҳлат аз зиндон раҳо гаштааст. Мақомот дар ин бора хабар намедиҳанд. Пайвандонаш озодии Иноятзодаро тасдиқ карда, гуфтанд, ки ҳоло ӯ машғули табобат аст.

Муҳаббат Иззатова, хоҳари Баҳром Иноятзода, рӯзи 2-юми декабр дар суҳбат бо Радиои Озодӣ гуфт, бародараш ду ҳафта пеш аз маҳбас раҳо шуд. Вай афзуд, ҳафтаи гузашта ба диданаш ба Душанбе рафтанд ва дар хонааш меҳмон буданд.

Иззатова гуфт, дақиқ намедонанд, ки бародараш бо кадом шарт озод шудааст: “Гуфтем, ки ба Кӯлоб биоед, гуфт, имкони омадан надорад. Ӯро афв карданд ё бахшиданд, аниқашро намедонем. Худаш ҳам чизе нагуфт, вале мо хеле хурсандем, ки ӯ дар озодӣ аст. Ҳамин барои мо бас аст.”

Ба қавли хоҳараш, Баҳром Иноятзода ҳоло табобат мегирад ва “пайваста доруҳои гуногун мехӯрад”.

Баҳром Иноятзода дар моҳи ноябри соли 2020 бо гуноҳи суистифода аз мансаб, ришвагирӣ ва аз худ кардани молу мулки ғайр ба дувоздаҳ сол зиндон маҳкум шуд, вале ӯ ва пайвандонаш иттиҳомҳоро беасос хонданд.

Худаш дар вокуниш ба ҳукми додгоҳ гуфта буд, ки "барои кори давлатро анҷом додан, иншооти давлатиро сохтан, Кӯлобро обод кардан 12 сол медиҳанд? Агар хонаамро обод мекардам, майлаш буд. Агар пулро аз они худ мекардам, майлаш буд. Адолати судӣ дар Тоҷикистон нест, нест."

Иноятзода, ки дар гузашта дар мансаби раиси шаҳри Истаравшан ва вакили Маҷлиси Миллӣ кор кардааст, моҳи майи соли 2019 раиси шаҳри Кӯлоб таъйин шуд ва дар ин мақом ҳамагӣ як сол кор кард.

Номи ӯ дар моҳи феврали соли 2020 замоне пурсарусадо шуд, ки моликони ширкати "Комил-2010", мансуб ба писари Бег Сабур, раиси онвақтаи Хадамоти алоқа ва қудои президенти Тоҷикистонро танқид кард.

Русия мехоҳад, ихроҷу истирдоди шаҳрвандони хориҷиеро, ки бо Вазорати дифои ин кишвар қарордод баста, дар ҷанги зидди Украина ширкат доранд, манъ кунад.

Кумисюни ҳукуматӣ оид ба қонунгузорӣ тарҳи қонунеро дар ин бора таҳия карда, ба Думаи давлатӣ фиристодааст. Эҳтимол Маскав ният дорад, бо ин роҳ хориҷиёни бештареро барои артиш ва сафарбарӣ ба ҷанг ҷалб кунад.

Тибқи ин тарҳ, ҳамчунин ба хориҷиён дар гирифтани ҳаққи иқомат, иҷозатномаи кор ва иҷозаи вуруд ба Русия набояд посухи рад дода шавад.

Ин санад истирдоди ширкатдорони ҷанг дар Украинаро барои адои ҷазо ба кишварҳои худашон низ манъ мекунад. Тасмими манъи интиқоли сарбозони қарордодӣ ба давлатҳои дигар ба ҳазорҳо муҳоҷири корӣ аз Осиёи Марказӣ рабт мегирад, ки аз тарафи Русия ба ҷанги Украина сафарбар шудаанд.

Қонун дар аксари кишварҳои Осиёи Марказӣ, ширкати шаҳрвандон дар низоъҳои хориҷиро манъ ва ҷазо пешбинӣ кардааст. Дар Қазоқистон давоми 3 соли охир даҳҳо нафарро барои ширкат дар ҷанги Украина ба мӯҳлатҳои гуногун, аксаран то 5 сол, зиндонӣ кардаанд.

Дар Қирғизистон ва Узбекистон ба шахсоне, ки бо Русия қарордод бастаанд, ҷазои сабуктар пешбинӣ мекунанд ва аксарият ҷазои шартӣ гирифтаанд.

Ба фарқ аз кишварҳои ҳамсоя, дар Тоҷикистон касе "барои иштирок дар даргириҳои Украина" ба ҷавобгарии ҷиноӣ кашида нашудааст.

Моҳи августи имсол Ҳабибулло Воҳидзода, додситони кулли Тоҷикистон гуфт, "дар ҳоле ки шаҳрвандии ягон кишварро қабул мекунед, талабот ва ӯҳдадориҳои он давлатро бояд риоя кунед". Манзури ӯ тоҷикистониёне буд, ки шиносномаи русӣ гирифтаанд.

Ин дар ҳолест, ки дар гузоришу пажӯҳишҳо аз ҳузури садҳо ва кушта шудани даҳҳо зодаи Тоҷикистон дар ҷанг хабар дода шудааст.

Ба ҳисоби тарҳи давлатии "Зистан мехоҳам" (Украина) аз оғози соли равон беш аз 600 зодаи Тоҷикистон бо артиши Русия қарордод баста, ба ҷанг рафтаанд. Ин тарҳ дар маҷмӯъ номи 930 Тоҷикистониро нашр кард, ки ба ҷанг пайвастаанд ва тақрибан 200 нафарашон ҳам кушта шудаанд.

Ба гуфтаи муаллифони пажӯҳиш, аксарият аз зиндонҳо ва қисме ҳам аз сохтмону бозорҳо ба ҷанг сафарбар шудаанд. Ба ин роҳ онҳоро бо ваъдаи раҳоӣ аз зиндон, пули калон ва ё пешниҳоди шиносномаи русӣ ҷалб мекарданд.

Дар пайи ҳамлаҳо аз хоки Афғонистон ба шаҳрвандони Чин дар ду ноҳияи наздимарзии Тоҷикистон, ки панҷ кушта ва панҷ захмӣ барҷой гузошт, вазирони корҳои хориҷии Тоҷикистон ва ҳукумати "Толибон" телефонӣ суҳбат кардаанд.

Вазорати корҳои хориҷии "Толибон" рӯзи 2-юми декабр дар эъломияе навишт, ки Амирхон Муттақӣ ва Сироҷиддин Муҳриддин "ба идомаи тамоси нерӯҳои марзӣ, ҳамкориҳои амниятӣ ва баргузории нишастҳои кумитаҳои муштарак тавофуқ карданд".

Ҷониби Тоҷикистон дар мавриди ин тамоси телефонӣ то кунун ибрози назар накардааст.

Бар асоси изҳороти "Толибон", Муттақӣ ба Сироҷиддин Муҳриддин гуфтааст, ду кишвар ахиран фазои эътимод ва ҳамкориҳои сиёсӣ, иқтисодӣ ва амниятиро эҷод кардаанд, "аммо баъзе аз ҳалқаҳо талош доранд ба ин раванд осеб бизананд". Дар изҳорот ба ҳалқа ё гурӯҳҳое, ки мехоҳанд робитаҳои Тоҷикистону Афғонистонро халалдор кунанд, ишорае нашудааст.

Эъломияи Вазорати корҳои хориҷии ҳукумати "Толибон" мегӯяд, Муттақӣ гуфтааст, ки Аморати исломии Афғонистон (Толибон ҳукумати худро чунин меноманд), омодааст дар таҳқиқоти муштарак дар бораи раванди кушта шудани шаҳрвандони Чин дар хоки Тоҷикистон бо ин кишвар ҳамкорӣ кунанд.

Бар пояи хабарномае, ки "Толибон" нашр кардаанд, Тоҷикистон низ хоҳони ҳамоҳангӣ ва таъмини амнияти марзӣ бо "Толибон" шудааст.

Дар чаҳор соли пас аз ба сари қудрат омадани ҳукумати "Толибон" дар Афғонистон, бори аввал аст, ки дипломатҳои аршади Тоҷикистон ва гурӯҳи ҳоким дар Афғонистон дар ин сатҳ бо ҳам телефонӣ суҳбат мекунанд.

Дар як ҳафтаи охир аз хоки Афғонистон ба ноҳияҳои наздимарзии Тоҷикистон ду ҳамла анҷом шуда, панҷ шаҳрванди Чин кушта ва панҷ тани дигар захмӣ гаштаанд. Онҳо дар як корхонаи заршӯйӣ дар ноҳияи Шамсиддин Шоҳин ва ширкати роҳсозӣ дар ноҳияи Дарвоз кор мекарданд.

Владимир Зеленский, раисҷумҳури Украина аз Фаронса ба Ирландия рафтааст ва интизор меравад, ки дар порлумони ин кишвар суханронӣ кунад.

Зеленский баъд аз мулоқот бо Эммануэл Макрон, раисҷумҳури Фаронса дар Порис гуфт, барномаи сулҳ бисёр хуб аст, аммо баҳс дар мавриди вогузории сарзаминҳо барои Украина мавзуи бисёр печида ба шумор меравад.

Амрико дар талоши поёни ҷанги наздик ба чорсолаи Русия дар Украина аст ва дар ин робита як барномаи сулҳро ҳам пешниҳод кардааст.

Аз сӯи дигар, Стив Витткоф, намояндаи вижаи раисҷумҳури Амрико ба Маскав рафтааст ва интизор меравад, ки рӯзи сешанбе, 2 декабр, бо президенти Русия Владимир Путин мулоқот кунад.

Аз оғози соли равон то кунун ин шашумин мулоқоти Витткоф бо Путин аст.

Як муҳоҷири тоҷикро дар шаҳри Санкт-Петербург барои гуё дуруст шуморидани ҳамлаи маргбор ба "Крокус Сити Ҳол"-и Маскав боздошт кардаанд.

Қудрат Қурбонови 28-сола бо қарори додгоҳи "Октябрский" то 26-уми январи соли оянда ба ҳабс гирифта шудааст. Бино ба иттилои дафтари матбуоти додгоҳҳои шаҳри Санкт–Петербург, Қурбонов моҳи марти соли 2024 дар паёмрасони худ ба ҷонибдорӣ аз ҳамлагарони "Крокус" чанд шарҳ навиштааст. Ин амали ӯ "дуруст шумурдани терроризм" арзёбӣ шудааст.

Дафтари матбуоти додгоҳҳои Санкт–Петербург гуфтааст, нисбат ба Қурбонов барои "изҳороти ошкоро ва дуруст шуморидани идеологияи террористӣ, сафедкунии оммавии терроризм ва ё таблиғи он", парванда боз шудааст.

Хабаргузории русии ТАСС бо такя ба манбаъҳои худ дар сохторҳои ҳифзи ҳуқуқ навиштааст, Қурбонов шаҳрванди Тоҷикистон ва гуё ҷонибдори гурӯҳи террористии "Давлати исломӣ" ё ДОИШ будааст.

Назари Қудрат Қурбонов ва наздикони ӯ ба ин иттиҳом маълум нест. Ба иттилои додгоҳ, вай ба гуноҳи худ иқрор шудааст.

Моҳи марти соли гузашта як шаҳрванди дигари Тоҷикистон ҳам дар Санкт-Петербург барои нашри навори ҳамлаи "Крокус" дар Телеграм ва ҷонибдорӣ аз он дастгир шуда буд. Аз ӯ Баҳодур Зуҳуров ном бурданд, ки 26 сол доштааст.

Ҳамлаи маргбор ба "Крокус Сити Ҳолл"-и Маскав дар моҳи марти соли 2024 ба оғози маъракаи сартосарии саркӯбу фишор ва ихроҷи муҳоҷирони кории тоҷик аз Русия сабаб шуд. Муҳоҷирон мегӯянд, фишору саркуб ва боздоштҳо бо ҳар баҳона то ба ҳол идома доранд.

“Дар Тоҷикистон хатари аз даст додани пешрафтҳо барои коҳиши маргумир аз вируси норасоии масунияти бадан ё HIV вуҷуд дорад.” Мутахассисони UNAIDS ё Барномаи Созмони Милал дар мавриди мубориза бо ВИЧ/СПИД дар ин бора изҳорот додаанд. Гузориши онҳо рӯзи 30-юми ноябр нашр шуд.

Таваҷҷуҳ ба ин масъала имсол бо сабаби коҳиши маблағгузории барномаҳои мубориза бо ВИЧ/СПИД, ки як бахше аз корҳои Оҷонси рушди байнулмилалии ИМА ё USAID мебошад, боло гирифт.

Гузориши UNAIDS мегӯяд, қатъи маблағгузорӣ бештар ба кори созмонҳои иҷтимоие ба мисли Шабакаи занони гирифтори ВИЧ/СПИД ва ё “Спин Плюс” дар Тоҷикистон таъсир расондааст. “Ҳоло ин талошҳо таҳти хатар ҳастанд,” -- менависад UNAIDS.

Таҳмина Ҳайдарова, раиси Шабакаи занони гирифтори ВИЧ/СПИД дар Тоҷикистон гуфтааст, “мардум дар таҳлука афтодаанд. Агар хадамоти мо баста шавад, занони гирифтори HIV, оилаҳое бо кӯдакони гирифтори ин вирус... дигар ҷое барои муроҷиат кардан намеёбанд.”

Таҳмина Ҳайдарова ва Пӯлод Ҷамолов аз гирифториашон ба бемории ВИЧ/СПИД ошкоро суҳбат карда, барои ёрӣ ба ҳамқисматони худ созмонҳои иҷтимоӣ таъсис додаанд. Онҳо мегӯянд, талошҳои бисёрсола барои аз байн бурдани стигма ва ёрӣ ба гирифторони вирус метавонанд аз даст раванд.

Ҳайдарова мегӯяд, 97 дарсади занони олуда ба HIV дар Тоҷикистон ҳатто аз хешовандони наздиктарин бемории худро пинҳон медоранд. 64%-и онҳо гуфтаанд, ки бо сабаби доштани ин вирус “бо табъйизи ходимони тиб дучор шудаанд”.

Масалан, Шабакаи занони гирифтори ВИЧ/СПИД ба зане ёрӣ додааст, ки бо сабаби гирифториаш ба HIV дандонпизишке аз муолиҷаи дандони дардманди ӯ парҳез кардааст. Муроҷиати ин зан ва созмон ба додгоҳе дар Тоҷикистон барои тантанаи адолат мусоидат намуд.

Пӯлод Ҷамолов мегӯяд, дар натиҷа “ин нафарон танҳо ба созмону гурӯҳҳои мисли мо эътимод мекунанд. Мо бо кори худ ба мушкилтарин нуқтаҳое ба мисли зиндону деҳоти дурдаст дастрасӣ дорем. Бе иштироки мо ин мардум дар канор гузошта мешаванд”, -- мегӯяд Ҷамолов.

UNAIDS навиштааст, дар Тоҷикистон ҳарчанд мавридҳои маргумир аз HIV аз соли 2020 ду баробар кам шудааст, 60% маблағгузории барномаҳои ёрӣ дар ин кишвар ҳамоно аз донорҳои байнулмилалӣ вобаста мебошад. 20%-и ин маблағҳо то январи имсол тавассути барномаи PEPFAR таъмин мешуд, ки онро дар навбати худ USAID дастгирӣ мекард.

Мақомоти Тоҷикистон гуфтаанд, ки ҳатто коҳиши 10-20-дарсадии маблағгзуории барномаҳои мубориза бо СПИД боис ба афзоиши 135-дарсадии олудашавӣ ва 5% афзоиши мавридҳои марг бар асари ин беморӣ мегардад.

Соли ҷорӣ бори аввал ҳукумати Тоҷикистон маблағгузории 10%-и доруҳои зидди ретровирусиро ба ӯҳда гирифт, вале UNAIDS мегӯяд, “бидуни ёрии сармоягузорон, ҳукуматҳо ва шарикони байнулмилалӣ дастовардҳо метавонанд аз байн раванд.”

Хабаргузории “Азия-Плюс” бо такя ба Маркази ҷумҳуриявии мубориза бо СПИД навишт, дар Тоҷикистон то поёни сентябри соли ҷорӣ беш аз 13 ҳазор шахси олуда ба HIV сабт шудааст, ки беш аз 7 ҳазор нафари онҳо мард мебошанд.

Сафири Чин дар Тоҷикистон, Го Чжизюн, аз мақомоти Тоҷикистон хостааст, ки барои таъмини амнияти ширкат ва шаҳрвандони чинӣ “тамоми чораҳои заруриро биандешанд”. Дар ин бора вебсайти сафорати Чин дар Тоҷикистон рӯзи 1-уми декабр хабар дод.

Ба иттилои манбаъ, Чжизюн дар пайи ҳамла ба роҳсозони чинӣ дар ноҳияи Дарвоз “ба таври фаврӣ” бо вазири корҳои хориҷии Тоҷикистон Сироҷиддин Муҳриддин ва муовини аввали раиси КДАМ Фарҳод Камолзода гап задааст.

Дар баёнияи сафорати Чин омадааст, ки “Тоҷикистон ҳамлаи мусаллаҳона ба шаҳрвандони Чинро қотеона маҳкум намуда, изҳор дошт, ба талабҳои Чин аҳамияти калон медиҳад ва барои ҳимоят аз ширкату шаҳрвандони чинӣ билофосила чораҳои амниятиро тақвият медиҳад”.

Ҷониби Тоҷикистон дар мавриди тамоси сафири Чин ва ҷузъиёти гуфтугӯи онҳо хабар надодааст.

Дар ҳамин ҳол, сомонаи Global Times рӯзи якуми декабр навишт, ки дар муроҷиате тавассути шабакаи WeChat аз шаҳрвандони Чин дар Тоҷикистон хоста шудааст, сарҳади Тоҷикистону Афғонистонро тарк кунанд ва ё аз сафар ба онҷо худдорӣ намоянд.

Дар як ҳафтаи охир аз хоки Афғонистон ба ноҳияҳои наздимарзии Тоҷикистон ду ҳамла анҷом шудааст. Дар ҳарду ҳодиса панҷ шаҳрванди Чин кушта ва панҷ тани дигар захмӣ гаштаанд. Онҳо дар як корхонаи заршӯйӣ дар ноҳияи Шамсиддин Шоҳин ва ширкати роҳсозӣ дар ноҳияи Дарвоз кор мекарданд.